ارزیابی لاین های اینبرد نوترکیب گندم نان تحت تنش کمبود آب

به منظور ارزیابی 149 لاین اینبرد نوترکیب گندم بهاره حاصل از تلاقی رقم آمریکایی yecora rojo (پرمحصول، پاکوتاه و زودرس) به عنوان والد پدری و لاین ایرانی 49.no (پابلند و دیررس) به عنوان والد مادری، آزمایشی در دو شرایط آبیاری نرمال و قطع آبیاری در مرحله پرشدن دانه بطور مجزا در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو تکرار به اجرا درآمد. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که بین لاین ها از نظر کلیه صفات مورد مطالعه در سطح احتمال یک درصد اختلاف معنی دار وجود دارد. اثر متقابل لاین × شرایط برای هیچکدام از صفات معنی دار نبود. میانگین کلیه صفات به جز طول سنبله در شرایط تنش کم آبی در مقایسه با شرایط آبیاری نرمال، کاسته شد. از نظر عملکرد دانه، لاین های 28، 52، 65، 156 و 139، لاین-های برتر بودند. شاخص های mp، gmp و sti به عنوان موثرترین شاخص ها جهت شناسایی لاین های متحمل به تنش کم آبی شناخته شدند. با توجه به شاخص های مذکور، لاین های 28، 52، 65، 156 و 139 به عنوان لاین های متحمل با عملکرد بالا شناسایی شدند. نتایج حاصل از تجزیه علیت به روش رگرسیون گام به گام نشانگر اثرهای مستقیم مثبت و معنی دار تعداد سنبله در مترمربع، وزن هزاردانه، تعداد دانه در سنبله و طول سنبله بر عملکرد دانه بود. بیشترین اثر غیر مستقیم را طول سنبله بر عملکرد دانه از طریق تعداد دانه در سنبله و پس از آن تعداد دانه در سنبله از طریق وزن هزاردانه داشت. تجزیه خوشه ای به روش ward با استفاده از داده های استاندارد شده کلیه صفات مورد ارزیابی و نیز بر اساس عملکرد دانه و صفات مرتبط، لاین ها را به گروه منتسب کرد. در این گروه بندی، لاین های برتر از نظر کلیه صفات در گروه دوم و لاین های برتر از نظر صفات موثر بر عملکرد در گروه اول جای گرفتند.