عصاره گیری، فرمولاسیون و بررسی اثر التیام بخشی عصاره scrophularia striata در درمان زخم باز پوستی در موش آزمایشگاهی

ترمیم زخم فرآیند فیزیولوژیک پیچیده ای است که شامل مراحل متوالی می باشد، هر دارویی که بتواند زمان این مراحل را کمتر کند، منجر به تسریع روند ترمیم می شود. گیاه اسکروفولاریا استریاتا، بطور سنتی در التیام زخم مورد استفاده قرار می گیرد. تحقیق حاضر جهت بررسی اثرات التیام بخشی این گیاه در ترمیم زخم موش سوری و مقایسه عصاره های مختلف این گیاه صورت گرفته است. برای این مطالعه از موش سوری نر در محدوده وزنی 35- 25 گرم استفاده شد. این تحقیق شامل دو مرحله بود که در مرحله اول اثرات التیام بخشی سه نوع عصاره آبی, الکلی و هیدروالکلی در زخم مورد بررسی قرار گرفت. موشها به پنج گروه تقسیم شده، گروه اول بدون درمان(شاهد)، در گروه دوم از فنی توئین و گروه سوم تا پنجم نیز به ترتیب از عصاره های آبی، الکلی و هیدروالکلی با غلظت 10 درصد برای درمان استفاده شد. برای مطالعه روند ترمیم از زخمها عکس برداری شده و توسط نرم افزار image j آنالیز گردید. در گام دوم تحقیق که بر اساس یافته های گام اول برنامه ریزی شده بود, اثر التیام بخشی پماد های ساخته شده از عصاره هیدروالکلی این گیاه مورد بررسی قرار گرفت. موشها به پنج گروه شاهد، اسرین، فنی توئین، پماد گیاهی 5 درصد و 10درصد تقسیم شدند. برای مطالعات بافت شناسی در روزهای 4, 7, 14 و 21 نمونه برداری از زخمها صورت گرفت. میانگین زمان ترمیم زخم در گام اول برای گروه های شاهد، فنی توئین و عصاره های الکلی، آبی و هیدرو الکلی به ترتیب 1/3±1/9، 9/1±6/6، 7/1±5/6، 8/1±7/6 و 9/0±1/6 روز بود که گروه عصاره هیدروالکلی بهترین نتیجه را نشان داد و در گام دوم تحقیق این زمان برای گروههای پماد 10 درصد، پماد 5 درصد، فنی توئین، اسرین و شاهد به ترتیب6، 43/6 ، 71/6، 86/8 و 14/9 روز بود. اگرچه تمامی گروههای مورد مطالعه دارای اختلاف آماری معنی داری (p<0.05) با گروه های شاهد و اسرین بودند, اما نتایج مطالعات بافت شناسی نشان می دهد که گروه پماد 10 درصد نسبت به بقیه گروهها بهترین تاثیر را نشان داد.