اثر زهکش دودکشی بر پایداری سد خاکی غیر همگن در شرایط تخلیه سریع مخزن

مطالعه بر روی پایداری بدنه سد های خاکی به دنبال مطالعات گسترده بر روی پایداری دیواره خاکی انجام می شود. با این تفاوت که یک سد خاکی شرایط خاص خود را دارد.شیروانی های بالادست و پایین دست یک سد خاکی از نظر پایداری رفتار نسبتاً متفاوتی با یکدیگر دارند. این اختلافات را می توان به تأثیر نفوذ و جریان آب در شیروانی های سد وابسته دانست و به همین جهت پایداری شیروانی ها را در مقاطع مختلف زمانی از نظر وجود آب در شیروانی بررسی می کنند. بررسی کامل پایداری شیب دیواره های سد خاکی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است زیرا که ناپایداری و آسیب شیب ها باعث خرابی کل سازه خواهد شد.دانشمندان زیادی بر روی پایداری شیب ها کار کرده اند. اساساً 3 مرحله مهم برای پایداری شیب شیروانی سدهای خاکی مد نظر می باشد. ? بررسی پایداری شیب های شیروانی بالادست و پایین دست در هنگام ساخت سدهای خاکی ? بررسی پایداری شیب شیروانی پایین دست هنگام تراوش ماندگار(زمانی که سطح مخزن ثابت) ? بررسی پایداری شیب شیروانی بالادست هنگام تخلیه سریع مخزن در هنگام ساخت سد و تا قبل از آبگیری سد رفتار دو شیروانی در بالادست و پایین دست تقریباً یکسان می باشد.بعد از اتمام مرحله ساخت و آبگیری اولیه،شیروانی بالادست به صورت ناگهانی از یک سو تحت فشار آب منفذی قرار می گیرد و از سوی دیگر تحت تأثیر نیروی آب وارده به دیواره قرار می گیرد .در حالی که شیروانی پایین دست هنوز همان حالت اولیه خود(شرایط ساخت) را دارد.بعد از گذشت مدتی از آبگیری (مرحله تراوش ماندگار) شیروانی پایین دست تحت تأثیر حرکت آب قرار گرفته و شرایط جدیدی پیدا می کند. در هنگام تخلیه سریع مخزن شیروانی بالادست تحت تأثیر نیروی فشار آب منفذی قرار می گیرد در حالی که فشار آب از روی دیواره آن برداشته شده است و شیروانی پایین دست تقریباً همان شرایط تراوش ماندگار را دارد.به کار بردن راه کارهای مناسب در هر یک از حالات مراحل ساخت،آبگیری،تراوش ماندگار،تخلیه سریع،زلزله و ...برای کنترل پایداری شیروانی های بالادست و پایین دست ضروری است.