بررسی و مطالعه سنجش سرمایه فکری در شرکت نفت (مطالعه موردی پالایشگاه تهران )

سرمایه فکری مجموع دارایی های ناملموس سازمان اعم از دانش، سرمایه ساختاری، سرمایه ارتباطی، سرمایه سازمانی، سرمایه داخلی و سرمایه خارجی است. امرزوه اهمیت این سرمایه به اندازه ای قابل توجه می باشد، که این سرمایه را منبع نوآوری و نوسازی استراتژیک در سازمان ها می دانند. از این رو فعالیت در دنیای پرتلاطم کسب و کار امرز، بدون توجه به این سرمایه و بدون تقویت آن امکان پذیر نمی باشد. اولین گام در این راستا شناسایی سرمایه فکری و اجزای آن در یک سازمان می باشد تا پس از ارزابی وضعیت فعلی آن، بتوان برای ارتقا و تقویت سرمایه فکری برنامه ریزی و اقدام نمود. نظر به اهمیت فراوان سرمایه فکری و جایگاه ویژه آن در سازمان های امروزی، به نظر می رسد در شرکت بزرگی چون شرکت نفت، که دارای پرسنل متخصص در سطوح مختلف بوده و دارای مشتریان، پیمانکاران و شرکای متعدد در داخل و خارج کشور می باشد، به طور بالقوه دارای سرمایه فکری قابل توجهی باشد. از این رو این تحقیق به دنبال آن است که در قالب یکی از مدل های مطرح سنجش سرمایه فکری، به ارزیابی سرمایه فکری از ابعاد مختلف در شرکت نفت ایران بپردازد.این پژوهش بر اساس اهداف خود از نوع « پژوهش های کاربردی» است. هم چنین بر حسب روش مطالعه و طرح تحقیق، در زمره «پژوهش های خاص یا موردکاوی» قرار می گیرد که برای انجام آن، از متدولوژی «مطالعات کتابخانه ای» و «مطالعات میدانی» استفاده شده است. جهت سنجش سرمایه کسب و کار پرسشنامه ای مشتمل بر 53 سوال طراحی شد که توسط 65 نفر از مدیران و کارشناسان خبره شرکت نفت، که به طور متوسط بیش از 14 سال سابقه کاری در این شرکت دارند و با جنبه های مختلف فعالیت این شرکت آشنا بوده و از توانایی ها و قابلیت های آن اطلاع دارند، به پرسش ها پاسخ داده شد. بر اساس امتیاز کب شده توسط هر یک از زیربخش ها و اجزاء، وضعیت سرمایه فکری در شرکت نفت ایران به کمک مدل یابی معادلات ساختاری، تحلیل عاملی تأییدی، آنالیز واریانس و ضریب همبستگی مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده (به تناسب) از روش های آمار توصیفی از قبیل نمودار های ستونی، دایره ای و ... وپارامترهایی نظیر میانگین، میانه و ... استفاده خواهد شد. و در برخی موارد از نرم افزار های کامپیوتری نظیر spss ، lisrel و excel بهره گرفته می شود. بر اساس نتایج این تحقیق سرمایه فکری در شرکت نفت ایران مشتمل بر اجزای سرمایه های انسانی، ساختاری و رابطه ای است. مدل اندازه گیری سرمایه فکری در شرکت نفت شامل 12 جزء سطح شایستگی کارکنان، سطح عملکرد کارکنان، سطح رضایت کارکنان، سیستم های بهبود و ارتقای کارکنان بهبود فرآیند، سیستم و ساختار، بهبود و بازسازی، تیم کاری، وفاداری مشتریان، مشتری گرایی، بازار گرایی و اداره امور مشتریان است. الگوهای ارائه شده توسط بنتیس و بروکینگ ، الگوهایی معتبر و کامل جهت اندازه گیری فاکتورهای فکری و انسانی در شرکت نفت است.