نظیره های هفت پیکر نظامی تا قرن دهم

پایان نامه
چکیده

چکیده پس از آنکه نظامی در قرن ششم، پنج مثنوی خود را عرضه کرد، موفقیت این مثنویها و شهرتی که پیدا کردند موجب شد که بسیاری از شاعران از این پنج گنج تأثیر پذیرند و نظیره هایی برای آن بسرایند. از میان این مثنویها بخصوص هفت پیکر به سبب ساختار هنری خاص خود، مورد توجه شاعران بزرگ قرار گرفت و چون نمی توانستند، مثل آثار دیگر او، نظیر خسرو و شیرین، لیلی و مجنون و اسکندرنامه عین داستان را بازسرایی کنند و هفت افسان? هفت پیکر نظامی را بی تغییر بسرایند، به ناچار می بایست معادل آن هفت افسانه را خود به وجود بیاورند، از این نظر نظیره های هفت پیکر از تنوعی ویژه برخوردار هستند. هدف این رساله معرفی نظیره های هفت پیکر نظامی گنجوی، به ویژه نظیره های هفت اورنگ جامی، چهار چمن شاه داعی شیرازی، هفت منظر هاتفی خرجردی و آسمان هشتم روح الامین اصفهانی است که از میان آنها، دو نظیر? هفت منظر هاتفی و آسمان هشتم روح الامین اصفهانی مورد تحلیل دقیق تر قرار گرفته است چراکه در این دو منظومه شاعران هم از وزن و هم از شیو? داستان سرایی نظامی تأثیر پذیرفته اند در حالی که آن دو مثنوی دیگر، تنها از شیو? نام گذاری و وزن شعری از هفت پیکر نظامی تأثیر پذیرفته اند. این نظیره ها (هفت منظر و آسمان هشتم) به ساختار بیرونی و قالب داستان سرایی هفت پیکر نظامی توجّه کرده اند. بنابراین، این منظومه ها از منظر: داستان سرایی، صورخیال، ضرب المثلها و مضامین مورد بررسی قرار گرفته اند. شاعران یاد شده هیچ یک به عمق اندیشه، هنر و هدفهای متعالی نظامی نرسیده اند ولی در جایگاه خود آثاری خلق کرده اند که از نظر خلق یا روایت هفت داستان متفاوت، عناصر شاعرانه و اصطلاحات روزگارشان در خور توجّه و بررسی هستند. چون مثنوی هفت منظر هاتفی تا کنون تصحیح و چاپ نشده بود، نگارنده از روی چهار نسخ? خطی موجود در کتابخانه های ایران (ملک، ملی، سپهسالار و مجلس) آن را تصحیح کردم و مبنای تحقیق قرار دادم که با همکاری دکتر حسن ذوالفقاری در دست چاپ است.

۱۵ صفحه ی اول

برای دانلود 15 صفحه اول باید عضویت طلایی داشته باشید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل روایت در هفت پیکر نظامی

هدف از این مقاله تحلیل روایت در هفت پیکر نظامی و مطالعة عناصر تشکیل‌دهندة روایت یعنی شخص روایت کننده، قهرمان/راوی ، مخاطب و نقش روایت است. بدین ترتیب ساختار حکایت‌های هفت شاهزاده خانم و هفت زندانی داستان که چرخه‌های حکایت اصلی یعنی منظومة هفت‌پیکر را تشکیل می‌دهند، در این مقاله مورد مطالعه قرار گرفته و به انواع و عملکردهای روایت و تنوع آواهای روایی موجود در این اثر پی برده خواهد شد.

متن کامل

هفت پیکر نظامی، ردیه‌ای بر افکار صابئین

بخش عظیمى از هفت پیکر، به انعکاس دانش‏هاى کهن، به ویژه دانش نجوم وفرهنگ صابئین، اختصاص دارد و فهم این منظومه‏ بدون آشنایى با اصطلاحات نجوم احکامى وفرهنگ صابئین دشواراست، ستارگان و صفات منسوب به آن‌ها در هفت پیکر  کار برد ویژه‌ای دارد، به نظر می‌رسد نظامى با اندیشه‌های صابئه در تضاد است، و درپی اثبات خرافه‌ای بودن کنش‌های عقیدتی آنان و بی‌پایه نشان دادن با‌ورها‌ی دینی آن‌ها ابتنای، داستان‏هاى هف...

متن کامل

مقایسة «هفت اختر» عبدی بیک شیرازی و «هفت پیکر» نظامی

عبدی بیک شیرازی، شاعر، حکیم و دبیر شاه طهماسب صفوی که در سیاق و ترسل با کفایتی تمام عهده‌دار منصب استیفا بود، از نظیره‌پردازانِ نظامی گنجوی به شمار می‌رود که در جواب «خمسة» او به سرودن سه خمسه پرداخته است. «هفت اختر» نیز یکی از مثنوی‌های اوست که در قفای «هفت پیکر» سروده شده است. این گفتار ضمن مقایسه و بررسی مشابهت‌ها و مباینت‌های این دو اثر، از حیث محتوا و ساختار، نشان می‌دهد که عبدی بیک با تبحّر...

متن کامل

مقایسة «هفت اختر» عبدی بیک شیرازی و «هفت پیکر» نظامی

عبدی بیک شیرازی، شاعر، حکیم و دبیر شاه طهماسب صفوی که در سیاق و ترسل با کفایتی تمام عهده‌دار منصب استیفا بود، از نظیره‌پردازانِ نظامی گنجوی به شمار می‌رود که در جواب «خمسة» او به سرودن سه خمسه پرداخته است. «هفت اختر» نیز یکی از مثنوی‌های اوست که در قفای «هفت پیکر» سروده شده است. این گفتار ضمن مقایسه و بررسی مشابهت‌ها و مباینت‌های این دو اثر، از حیث محتوا و ساختار، نشان می‌دهد که عبدی بیک با تبحّر...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023