بررسی اثر تزریق داخل صفاقی و درون قشر پیش پیشانی اتانول بر حافظه ی کاری فضایی موش صحرایی نر با استفاده از دستگاه ماز 8 شکل

بررسی اثر تزریق داخل صفاقی و درون قشر پیش پیشانی اتانول بر حافظه ی کاری فضایی موش صحرایی نر با استفاده از دستگاه ماز 8 شکل مقدمه: الکل موجب تحریک طیف وسیعی از اثرات نوروفیزیولوژیکی، مورفولوژیکی و نوروسایکولوژیکی در سیستم عصبی مرکزی می شود و یکی از مهم ترین عوامل اعتیاد در جهان می باشد که عمکرد مغز را به وسیله برهم کنش با سیستم انتقال دهنده های عصبی مختلف تغییر می دهد و به موجب آن باعث برهم خوردن تعادل بین انتقال دهنده های عصبی تحریکی و مهاری در مغز می شود. قشر پیش پیشانی مهم ترین ناحیه ای از مغز می باشد که در فرایند های شناختی ازجمله حافظه کاری فضایی دخالت دارد که می تواند تحت تاثیر اتانول قرار گرفته و انتظار می رود منجر به اختلال در حافظه کاری شود. این مطالعه اثرات تجویز درون صفاقی دوزهای مختلف اتانول و تجویز درون مغزی (قشر پیش پیشانی) اتانول بر عملکرد حافظه ی کاری فضایی را مورد بررسی قرار داده است. مواد و روش ها: از موش های صحرایی نر بالغ نژاد ویستار (در محدوده ی وزنی 250-300 گرم) استفاده شد. برخی تحت تجویز درون صفاقی (i.p.) و برخی دیگر تحت جراحی استریوتاکسی و تجویز درون مغزی (i.c.) در ناحیه پره لیمبیک قشر پیش پیشانی قرار گرفتند. گروه ها شامل سالین i.p.، سالینi.c. ، اتانول های %10i.p.) ، g/kg5/1)، 20% (i.p.، g/kg 5/1)، 20% (i.p.، g/kg 3)، 30 % (i.p.، g/kg 3)، 30 % (i.p.، g/kg 5) و تجویز حاد i.c. غلظت معادل سازی شده از موثرترین دوز بدست آمده از تجویزهای صفاقی الکل اتیلیک در ناحیه پره لیمبیک قشر پیش پیشانی بود. بررسی حافظه ی کاری فضایی 15و30 دقیقه پس از تزریق حاد درون صفاقی و 5 دقیقه پس از تزریق حاد درون مغزی الکل اتیلیک با استفاده از دستگاه ماز 8 صورت گرفت. یافته ها: تجویز i.p. اتانول 10% به میزان g/kg5/1 تأثیر معنا داری بر عملکرد حافظه ی کاری فضایی حیوان نداشت، دوزهای اتانول 20%، 15 و 30 دقیقه قبل از آزمون رفتاری کاهش معنا داری در عملکرد حافظه ی کاری فضایی ایجاد کرد (05/0p<)، همچنین کاهش چشمگیر عملکرد حافظه ی کاری فضایی در تجویز i.p. اتانول 30%، 15 دقیقه قبل از آزمون رفتاری مشاهده شد (001/0p<). تزریق حاد درون قشر پیش پیشانی اتانول 30% به میزان µl 6/0 موجب کاهش معنادار عملکرد حافظه ی کاری فضایی حیوان شد (001/0p<). بحث و نتیجه گیری: ازآنجایی که اختلال عملکرد حافظه ی کاری فضایی هم در تجویز i.p. (سیستمیک) و هم تجویز درون قشر پیش پیشانی مغز برای الکل اتیلیک مشاهده شد، درنتیجه شاید بتوان گفت حداقل بخشی از اختلال حافظه ی کاری فضایی در نتیجه تجویز الکل، احتمالاً مربوط به اثر اتانول در ناحیه ی قشر پیش پیشانی و اختلال در مدارهای نورونی دخیل در حافظه ی کاری موجود در این ناحیه می باشد. کلید واژه ها: الکل اتیلیک، حافظه ی کاری فضایی، ماز 8، قشر پیش پیشانی، تزریق درون مغزی، تزریق درون صفاقی