مفهوم‏پردازی خشم از منظر آموزه های اسلامی و دلالت‏های تربیتی آن

یکی از موضوع های اساسی که همواره در آیات و روایات و هم چنین مورد توجه اندیشمندان بوده است، قوه ای نفسانی مخصوصا قوه ی غضبیه است. زندگی انسان در طول شبانه روز خالی از خشم و غضب نیست و مسائل و مشکلاتی که برای ما به وجود می‏آید از نیروی خشم و غضب می‏باشد. در این مطالعه سعی شده است که قوه غضبیه (خشم) در آیات قرآن کریم، نهج البلاغه، اصول کافی، اخلاق ناصری، کیمیای سعادت، معراج السعاده و منیه‏المرید مورد مطالعه قرار گیرد. در این پژوهش، با رویکردی غیر پیدایشی، مفهوم‏پردازی خشم و راه‏های درمان و اثرات فردی و اجتماعی و مفاهیم مرتبط با آن مورد بررسی قرار گرفته است. در روش غیر پیدایشی ابتدا مطالب جمع آوری شده و سپس به تحلیل آن‏ها پرداخته شده است. پژوهش گر برای جمع آوری داده ها، از روش اسنادی و مدارکی و برای تحلیل داده ها، از روش تحلیل محتوای استقرایی استفاده کرده است. نتایج به دست آمده از مطالعه کتاب قرآن و سخنان ائمه اطهار و کتب دانشمندان اسلامی نشان می‏دهد که خشم یک نعمت بزرگ الهی می باشد که در وجود انسان نهاده شده است و جزء فطرت انسان می‏باشد و برای دفاع در برابرخطرات و رفع حاجات در وجود انسان قرار داده شده است و انسان از طریق رعایت نکات اخلاقی می‏تواند از سرکشی قوه غضبیه جلوگیری کند و قوه غضبیه را به طور کلی نمی توان از بین برد و فقط باید آن را تحت کنترل عقل و شرع درآورد.