چهارپاره، چهارپاره سرایی و چهارپاره سرایان بزرگ

تاریخ ادبیات معاصر که از زمان شروع نهضت مشروطیت در ایران آغاز می شود تحولاتی به اندازه تاریخ ادبیات کهن دارد، به طوری که در طول صد سال اخیر ادبیات فارسی از لحاظ نظم و نثر تحت تاثیر مکتب-های نوین ادبی جهان قرار گرفته است و از طرفی پا به پای تحولات اجتماعی و تاریخی جامعه پیش رفته است به طوری که این رابطه متقابل ادبیات و اجتماع در این حیطه تاریخی اجتناب ناپذیر است. به دنبال گسترش تبادل فرهنگی و ادبی ملت ایران با کشورهای غربی به خصوص فرانسه ادبیات منظوم فارسی به شدت دچار تغییرات اساسی شد و شعر معاصر از لحاظ سبک، قالب، بیان، وزن و قافیه از شعر سنتی فاصله گرفت. آن چه در این میان به عنوان نقطه عطف و گذرگاهی بین شعر سنتی و شعر شکسته نیمایی شناخته میشود قالب نیمه سنتی چهارپاره است که از سویی ریشه در شعر سنتی ایرانی و از سویی ریشه در چهارپاره سرایی شاعران رمانتیک غربی علی الخصوص فرانسوی دارد. در این پژوهش به چگونگی پیدایش قالب چهارپاره و روند تحولات این قالب به لحاظ موضوعی، محتوایی و فنی و همچنین معرفی چهارپاره سرایان بزرگ پرداخته شده است. در پایان به فرایند فراز و نشیب این جریان ادبی اشاره شده است و به بیان عوامل افول و کم رنگ شدن این قالب و مختص شدن آن به شعر توصیفی و غنایی در مواردی چون ادبیات جنگ و کودکان پرداخته شده است.