بررسی بازداری اجتماعی،سطح واکنش پذیری قلبی - عروقی و سطح کورتیزول در افراد ریخت شخصیتی d و افراد فاقد ریخت شخصیتی d

تحقیق حاضر ارتباط بین ریخت شخصیت d با سطح واکنش پذیری قلبی– عروقی و سطح کورتیزول را بررسی کرده است. علاوه بر این، برای یافتن دقیقتر ماهیت سازه بازداری اجتماعی که در تعریف عملیاتی ریخت شخصیتی d گنجانده شده است و در راستای تعیین روایی سازه این مولفه، نقش دو نوع بازداری، بازداری هیجانی و رفتاری، در رابطه با ریخت شخصیتی d و فعالیت قلبی- عروقی و سطح کورتیزول را هم ارزیابی کرده است. بدین منظور این پژوهش در بین جامعه آماری کارمندان سازمان بهزیستی اصفهان به صورت نمونه در دسترس اجرا گردید. ds14 ریخت شخصیتی d توسط 60 نفر از کارمندان مرد بالای 40 سال سازمان بهزیستی اصفهان تکمیل گردید که با توجه به ملاکهای ورودی انتخاب شدند. پس از انتخاب دو گروه ریخت شخصیتی d و فاقد شخصیتی d، 11 نفر ریخت شخصیتی d که نمرات آنها در زیر مقیاس بازداری اجتماعی و عاطفه منفی بالای 70% دامنه نمرات کل نمونه و 16 نفر فاقد ریخت شخصیتی d که نمرات آنها در دو زیر مقیاس عاطفه منفی و بازداری اجتماعی پایین تر از 30% دامنه نمرات کل نمونه بودند، به عنوان نمونه انتخاب شدند. به هر دو گروه، پرسشنامه اطلاعات عمومی و جمعیت شناختی، مقیاس فوبیا و اضطراب اجتماعی(spai)، مقیاس سیستم بازداری رفتاری(bis)، پرسشنامه نظم هیجان(erq)، مقیاس کیفیت خواب (sqi) و مقیاس فرسودگی حیاتی(ve) داده شد. پس از این مرحله، سطح کورتیزول، با استفاه از نمونه بزاق آزمودنیها و همچنین میزان ضربان قلب(hr)، فشار خون سیستولیک(sbp) و فشار خون دیاستولیک(dbp) شرکت کنندگان اندازه گیری شد. اطلاعات خود گزارشی، بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی به دست آمده با استفاده از روش آماری آزمون t و تحلیل کوواریانس (ancova) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته های این پژوهش حاکی از این است که ریخت شخصیتی d با سطوح پایینتر از کورتیزول نرمال، فشار خون سیستولیک بالا، استراتژی های کنترل هیجانی آسیب زا، فرسودگی حیاتی و عدم کیفیت خواب، که همه اینها عوامل خطرساز و پیش بینی کننده پیامدهای نامطلوب سلامت هستند، ارتباط داشت. علاوه بر این، همبستگی بالایی با فوبیا و اضطراب اجتماعی و با بازداری رفتاری نیز یافت شد، که به ماهیت سازه بازداری اجتماعی که توسط مقیاس ds14 ارزیابی می شود اشاره دارد. به عنوان نتیجه گیری نهایی از یافته های این پژوهش، می توان گفت که صفات شخصیتی باثبات ریخت شخصیتی d در مردان سالم میان سال در نمونه تحقیق حاضر با شاخصهای بیماری زا بطور معنادار ارتباط داشته و این می تواند شواهد مهمی، گرچه مقدماتی، در راستای یافتن ارتباط بین بیماری شریان قلبی و ریخت شخصیتی d میان افراد سالم باشد که اکنون یک اولویت پژوهشی درحیطه روانشناسی سلامت می باشد. کلید واژه : ریخت شخصیت d ، واکنش پذیری قلبی- عروقی، سطح کورتیزول، بازداری اجتماعی، عاطفه منفی، فوبیای اجتماعی، سیستم بازداری رفتاری.