طراحی مدل مطلوب هزینه یابی برای آموزش عالی باز و از دور اثربخش در ایران

هدف اصلی پژوهش حاضر طراحی مدل مطلوب هزینه یابی برای آموزش عالی باز از دور اثربخش در ایران بوده است.این پژهش از نوع کمی و کیفی بوده که با روش دلفی و پیماشی انجام شده است.جامعه آماری این پژوهش شامل دو گروه اصلی1-کلیه اساتید(52نفر) و دانشجویان دکتری تخصصی مرکز تحصیلات تکمیلی دانشگاه پیام نور(1176) و گروه دوم 2-متخصصین برنامه ریزی آموزش از دور و دانشجویانی که امتحان جامع را گذراندند(نفر54)،متخصصین آشنا به حوزه اقتصاد آموزش عالی(نامعلوم) و کارشناسان مالی دانشگاه های پیام نور مراکز استان ها در ایران(66نفر)بودند.از گروه اول تعداد 115 نفر با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای متناسب انتخاب و به پرسشنامه تعیین میزان اثربخشی محقق ساخته با استفاده از شاخص های استاندارد موسسه سیاست های آموزش عالی پاسخ دادند.از گروه اول تعداد 109نفر با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به پرسشنامه ی هزینه یابی که محقق با استفاده از اسناد و مدارک معتبر علمی و روش دلفی(delphi)ساخته،پاسخ دادند.برای تعیین روایی ابزار جمع آوری داده ها از نظرات5 نفر از متخصصان علوم تربیتی و برنامه ریزی آموزش از راه دور استفاده شده است.همچنین برای تعیین پایایی ابزار ازآلفای کرانباخ استفاده شده است.پاسخ ها پس از جمع آوری با استفاده از فنون آمار توصیفی و استنباطی و بکار گیری نرم افزارlisrel,spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.نتایج نشان داد که 1-مرکز تحصیلات تکمیلی دانشگاه پیام نور در شاخص ساختار برنامه درسی،دانشجویی،موسسه ای دارای اثربخشی مورد انتظار و متوسط بوده ولی در شاخص های توسعه برنامه درسی،حمایت های یاددهی-یادگیری،سنجش و ارزیابی و پشتیبانی از اعضای هیات علمی دارای اثربخشی ضعیف بوده است.2- بین نظرات دانشجویان و اساتید مرکز تحصیلات تکمیلی دانشگاه پیام نور ایران نسبت به میزان اثربخشی نظام آموزش باز و از دور تفاوت معنی داری وجود ندارد.3- مولفه های اصلی تاثیرگذار بر هزینه های آموزش از راه دور اثربخش به پنج گروه الف)هزینه های زیرساخت فناورانه و غیر فناورانه،توسعه و بهسازی منایع انسانی،طراحی نظام آموزشی ،فرایند یاددهی-یادگیری و تهیه، تولید و ارائه مواد آموزش از دور اکتشاف داده شده است.4-تجهیزات و پشتیبانی فنی با میانگین(56/29)دارای بیشترین میانگین وزنی و فضای اداری با میانگین(47/13)دارای کمترین میانگین وزنی می باشد.5- بین مولفه های هزینه ارتباط و همبستگی معنی داری وجود دارد.6- الگوی 5 عاملی دارای شاخص های برازندگی(08/0cfi=) و (06/0rmsea=) بوده که نشان دهنده مناسب بودن مدل می باشد.به عبارت دیگر می توان از این الگو برای محاسبه و مدیریت هزینه در دانشگاه ها و مراکز آموزش از راه دور نیز استفاده کرد. واژگان کلیدی:آموزش باز و از دور، آموزش الکترونیکی،اقتصاد آموزش از دور ،هزینه ،هزینه یابی، هزینه- اثربخشی،