بررسی رفتار جذبی مخلوط دوتایی مواد رنگزای طبیعی در رنگرزی پشم

یکی از مهمترین فاکتور های تعیین کننده در انتخاب رنگ های اولیه نساجی، بررسی سازگاری آنها در هنگام به کار گیری در مخلوط است، لذا ضرورت دارد مواد رنگزای مورد نظر از حیث سازگاری نیز مورد بررسی قرار گیرند. عدم سازگاری مواد رنگزای موجود در مخلوط علاوه بر کسب نتایج نامناسب از حیث یکنواختی، موجب نامناسب شدن قابلیت تکرار مجدد رنگرزی نیز می گردد. اساس روش های کلاسیک عموما بر مبنای به کارگیری نتایج حاصل از اندازه گیری رنگزای جذب شده و اندازه گیری غلظت محلول رنگرزی و بررسی تغییرات آن نسبت به زمان می باشد. در پروژه حاضر موضوع سازگاری مواد رنگزای طبیعی و بررسی رفتار های مخلوط رنگی با استفاده از داده های انعکاسی بر روی کالای پشمی مورد توجه قرار گرفته است. در این تحقیق سازگاری مواد رنگزای طبیعی به صورت ترکیب رنگزاهای پوست انار و روناس و همچنین ترکیب رنگزای اسپرک و روناس با پشم بررسی گردید، دندانه مورد استفاده زاج سفید بود و عملیات دندانه دهی نیز به روش پیش دندانه انجام گردید. پس از رنگرزی نمونه ها، طیف های انعکاسی و پارامترهای رنگی مورد ارزیابی قرار گرفتند. با استفاده از تکنیک تجزیه اجزا اصلی(pca)، داده ها مجددا مورد تحلیل و آنالیز قرار داده شد، علاوه بر این در انتها پیشگویی طیف انعکاسی در غلظت های متفاوت مخلوط رنگزا با استفاده از رنگرزی های منفرد، انجام گردید. در مخلوط پوست انار و روناس، عامل تانن در پوست انار به عنوان یک ماده کمکی در نقش دندانه ظاهر شده و تغییرات فام مخلوط دوتایی روناس با پوست انار در غلظت های مختلف را تحت تاثیر قرار داده و باعث کاهش تغییرات فام گردید، ولی در مخلوط اسپرک با روناس با توجه به افزایش غلظت رنگزا مقدار از تغییرات فام نسبت به مخلوط قبلی کاسته شد. در نهایت پارامتر زمان عملیات رنگرزی، بر روی رفتار جذبی و سازگاری رنگزا ها مورد ارزیابی قرار گرفت. برای تکمیل آزمایشات و نتایج، حالتهای دندانه دهی همزمان و پس دندانه نیز مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. میزان سازگاری مواد رنگزا در مخلوط های رنگی در سه روش متفاوت بود و براساس آن، کمترین میزان خطا، مقادیر پیشگویی شده با واقعی (آزمایشات) برای طیف انعکاسی درسه حالت دندانه دهی به ترتیب مربوط به روش های دندانه دهی همزمان، پس دندانه و پیش دندانه بود.