بررسی و مطالعه مجموعه سفال های زرین فام مخزن موزه چهلستون اصفهان

پایان نامه
چکیده

سفالگری در طول دوره اسلامی مراحل مختلفی را در جهت هرچه زیباتر شدن طی کرد و نوآوری هایی را در فناوری و تزیین بوجود آورد که یکی از آن ها سفال زرین فام (طلایی) ا ست. این نوع تزیین که از نوع نقاشی روی لعاب می باشد، در سه دوره تاریخی؛ ا ولیه (سده های سوم و چهارم هـ . ق)، میانی (سده های پنجم - نهم هـ . ق) و متأخر (سده های دهم - دوازدهم هـ . ق)تولید و در واقع مراحل تکا ملی خود را طی کرده است. سفال زرین فام در دوران میا نی (سلجوقی، خوارزمشاهی و ایلخانی) که آغاز تحولی جدید در ابداع آثار هنری اسلامی است، نسبت به دوره قبل (اولیه) دگرگون و به حد اعلای خود رسیدکه این را در تغییرِ خمیره، تنوع و تکامل طرح ، نقش، شکل و همچنین آمدن نام هنرمند، تاریخ و حتی کارگاه تولید روی این سفال ها می توان دید. در ایران از مراکز مهمی که ساخت این سفال در آن ها متداول بوده کاشان، ری، جرجان، ساوه، سلطان آباد و تخت سلیمان را می توان نام برد. نقوش و تزیینات گوناگون هر یک از این مراکز موجب پیدایش سبک بخصوصی گردیده که البته برخی مراکز در این زمینه با هم قرابت دارند. در موزه ها و مجموعه های مختلف دنیا نمونه های بسیاری از این نوع سفال موجود است که شاید برخی از آن ها تاکنون به دقت مورد مطالعه قرار نگرفته، از جمله؛ موزه چهلستون اصفهان که یازده نمونه از این نوع سفال را در مخزن خود دارد. این نمونه ها که در یک نظر کلی زرین فام های سده میانی را به یاد می آورد، موضوع بحث ما است. در این رسا له با روش کتابخانه ای و میدانی سعی بر آن شده که از بررسی نقوش و شکل آن ها و مطالعه تطبیقی با نمونه های شناسنامه دار در سایر موزه ها و مجموعه ها، تاریخ و مرکز احتمالی تولید آن ها را بیا بیم. در نهایت با توجه به مطالعات صورت گرفته، پنج نمونه را از تولیدات کاشان، سه نمونه احتمالاً کاشان، دو نمونه از جرجان، یک نمونه را از تولیدات ری و از نظر تاریخ همه نمونه را به سده ششم و هفتم هـ.ق نسبت داده ایم.

۱۵ صفحه ی اول

برای دانلود 15 صفحه اول باید عضویت طلایی داشته باشید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

معرفی و تحلیل باستان شناختی تکنیک ساخت سفال های زرین فام موجود در مجموعه موسسه موزه های بنیاد

دوره سلجوقی یکی از درخشانترین ادوار هنری ایران است، در این دوره هنرهای مختلف از جمله سفالگری به حد اعلای شکوفایی خود رسید. اوج مهارت و تکنیک ساخت سفال زرین فام در این دوره بود که استفاده از آن به دلیل درخشندگی خاص، جای ظروف ساخته شده از فلزات گرانبها را گرفت. در این دوره مراکز ساخت مختلفی از جمله شهرهای کاشان، ری، گرگان، تخت سلیمان و ساوه را برای ساخت سفال زرین فام معرفی کرده اند. تا کنون پژو...

15 صفحه اول

بررسی سیر تحول کاشی زرین فام در قرون میانی با توجه به کاشی های زرین فام موزه قم

کاشی‏های موزه قم از نظر قدمت، نفاست، ا‏بعاد، کثرت و نقوش و تزئینا‏ت و تنوع کتیبه‏های موجود روی آنها بسیار حائز اهمیت و جالب توجه می‏باشند. در این تحقیق به بررسی کا‏شی‏های زرین فام موزه قم پرداخته می‏شود و آن گاه مفاهیم نمادین آنها بررسی می‏شود و در پی تأویل صورت ویژه آنها پاسخی در فرهنگ ایران برای این سوال جستجو می‏شود که چرا چنین هنر یکتا و شهره ای، در دوره‏ای پدید آمد که تاریکترین روزهای تاری...

بررسی و تحلیل نقوش سفال زرین فام قرون 7 و 6 ری

چکیده ری از مناطق مهم باستانی است که از جهات مختلف بویژه از لحاظ ترانزیتی، همواره از پیش از تاریخ تاکنون، مورد توجه و محل استقرار مردمان و فرهنگ ها بوده است. این شهر در دوران اسلامی از جهات مختلف سیاسی، اقتصادی، صنعتی و هنری به آن درجه از اهمیت می رسد که آن را " ام البلاد " و " عروس شهرها " می نامند. از آنجا که سفالینه ها همواره بسیاری از نیازهای بشر را برآورده می کرده اند، سفالگری در دوره ا...

15 صفحه اول

واکاوی خاستگاه سفال زرین فام ایران (تحلیل و بازشناسی نمادگرایانه نقوش)

کمابیش، هم زمان با حکمرانی سلجوقیان، ساخت سفال هایی با شکل، نقش و روشی نو در ایران آغاز شد و از سده های ششم تا هشتم هجری قمری رواجی چشمگیر یافت. در میان روش های فراوان و گوناگون مورد استفاده در ساخت و تزیین سفال ها، تکنیک «زرین فام» جلوه و مقامی خاص دارد و با ویژگی های منحصر به فرد و چشمگیر، یکی از عالی ترین نمونه های سفال اسلامی است. علیرغم تمامی پژوهش های صورت گرفته در این زمینه، خاستگاه سفال...

مطالعه ساخت لعاب زرین فام بر اساس اولین فرمول کتاب «جواهرنامه نظامی»

زرین فام، تشکیل لایه بسیار نازکی از نانو ذرات مس و نقره با جلای فلزی در طیف‌های رنگی گوناگون است که بر روی لعاب در سومین مرحله پخت در شرایط احیاء کوره ایجاد می‌گردد. در پژوهش حاضر با رویکردی تجربی، صحت فرمول‌های ارائه شده درکتاب «جواهرنامه نظامی»تالیف محمد بن ابی البرکات نیشابوری بررسی و اولین فرمول ارائه شده در کتاب فوق، به عنوان نمونه انتخاب و مورد آزمایش قرار گرفته است. به طوری که مینای مذکو...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اصفهان - دانشکده هنر

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023