ساماندهی فضائی- کالبدی بافت های فرسوده شهری با استفاده از قابلیت های اجتماعی و فضایی آنها (نمونه مطالعه : ناحیه 2 منطقه 9 شهرداری تهران)

بافتهای فرسوده شهری که تحت تأثیر مدرنیزاسیون شتابزده، جمعیت غیربومیِ بلاتکلیف و ناهماهنگ با زندگی شهری را به جای جمعیت بومی نشانده است، علاوه بر ایجاد محیط فیزیکی ناخوشایند، فضای اجتماعی ناپایداری نیز بوجود آورده است. فضایی که مستعد وقوع ناهنجاریهای اجتماعی است، که ابتدا ساکنین محدوده و سپس سایر مناطق شهر در معرض خطر آن قرار دارند. به همین دلیل و دلایل متعدد دیگر، نوسازی بافت های فرسوده شهری یکی از مسائل اساسی در حوزه شهرسازی می باشد. پایان نامه حاضر در پی آن است تا بافت های فرسوده واقع در ناحیه 2 از منطقه 9 شهرداری تهران را با بهره گیری از بازشناسی و به کارگیری قابلیت های اجتماعی و فضایی- کالبدی آن مورد ساماندهی و سازماندهی قرار دهد وبا ارائه راهبردهای منطقی و برگرفته از قابلیت های موجود در بافت فرسوده مورد مطالعه، تسریع در امر نوسازی را موجب شود . نظام کالبدی محدوده مورد مطالعه برگرفته از شهرسازی معاصر است و نظام اجتماعی آن از جوامعی مهاجر با خرده فرهنگ های متفاوت اما همبسته، به ودیعه گرفته شده است که در ترکیب های طایفه ای- زباتی ، انسجام اجتماعی شان را به طور نسبی تا به امروز حفظ کرده اند. چنین امری موجب شده تا علیرغم فرسودگی بافت، ارزش زیست و سکونت آن به طور نسبی حفظ شود. از سوی دیگر فضا ( کالبد) بافت ، بر اساس معیارها وشاخص ها ، دارای ضعف در انسجام فضایی-کالبدی می باشد. یافته های تحقیق حاضر که به روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از قضاوت کارشناسانه (روش دلفی ) و بهره گیری از شیوه پیمایش میدانی (مشاهده و پرسشنامه) به دست آمده است، نشان می دهد که ضعف همبستگی بین اجتماع و کالبد(فضا) ، موجبات تضعیف و فرسودگی ساختار اجتماعی- کالبدی را فراهم می آورد. بازشناسی قابلیت های اجتماعی و فضایی- کالبدی موجود در بافت و به کارگیری آنها در تدوین راهبردها و طرح ساماندهی پیشنهادی دراین تحقیق، موجبات برخورد منطقی جهت مداخله در بافت فرسوده حاضر و تسریع در روند نوسازی را فراهم می آورد . وازگان کلیدی : بافت فرسوده شهری، ساماندهی، انسجام اجتماعی، انسجام فضایی- کالبدی