تعیین خواص مکانیکی دانه گلرنگ و ارتباط آن با برخی ویژگی های روغن گیری

هدف از این پژوهش تعیین خواص مکانیکی و روغن گیری و ارتباط آن ها با هم در دانه های گلرنگ بود.در این پژوهش ویژگی های مکانیکی و شیمیایی نه رقم گلرنگ (آسنتریا، اصفهان14، پدیده، سینا411،فرامال، گلدشت، گلدشت پاییز، محلی اصفهان و ورامین) بررسی شد. ویژگی های شیمیایی شامل درصد پروتئین، درصد چربی، درصد فیبر خام و خاکستر و ویژگی های مکانیکی شامل مقاومت به ضربه، مقاومت به فشار، نیروی نقطه روغن دهی و سختی بودند. به منظور تعیین مقاومت به ضربه دانه ها از دستگاه آونگی ویژه دانه ها و برای تعیین مقاومت به فشار از دستگاه اینستران استفاده گردید. همچنین برای تعیین نیروی نقطه روغن دهی یک مجموعه سیلندر و پیستون با قابلیت نصب به دستگاه اینستران طراحی و ساخته شد. برای تعیین سختی گلرنگ از استاندارد aacc و برای تعیین پارامتر های شیمیایی از استاندارد aocs استفاده شد. روابط رگرسیون خطی جهت بررسی روابط بین پارامترهای مکانیکی و شیمیایی دانه ها به کار گرفته شد. نتایج نشان داد که بین ارقام مختلف از لحاظ پارامترهای شیمیایی و مکانیکی اندازه گیری شده اختلاف معنی داری وجود داشت )01/0>(p. مقایسه میانگین داده ها نشان داد که رقم اصفهان14 با بیش ترین درصد چربی، کم ترین درصد فیبر خام و کم ترین پارامترهای مکانیکی بهترین رقم در میان ارقام بررسی شده بود. همچنین بیش ترین مقادیر پارامترهای مکانیکی، کم ترین درصد چربی، بیش ترین درصد فیبر مربوط به رقم گلدشت بود. ضرایب تبیین روابط رگرسیون خطی محاسبه شده نشان دادند که همبستگی خوبی بین پارامترهای مکانیکی و شیمیایی دانه های گلرنگ وجود دارد به طوری که رابطه بین نیروی نقطه روغن دهی و درصد فیبر خام دارای بیش ترین ضریب تبیین (948/0=2r) بود. همچنین نتایج نشان داد که با افزایش درصد فیبر خصوصیات مکانیکی افزایش و با کاهش درصد چربی افزایش می یابند. بیشینه درصد پروتئین مربوط به رقم ورامین وکمینه آن مربوط به رقم گلدشت می باشد و همچنین بیشینه مقدار خاکستر به رقم پدیده و کمینه آن مربوط به رقم گلدشت بود. ارتباط خطی معنی داری بین خاکستر و پروتئین با ویژگی های مکانیکی یافت نشد.