القای پرآوری شاخساره و ریشه زایی در محیط این ویترو به منظور ریزازدیادی juniperus polycarpos c.koch

ارس یا سرو کوهی با نام علمی juniperus.polycarpos یکی از چهارگانه سوزنی برگان بومی ایران است در ارتفاعات بالای 2500 متری بین صخره ها می روید. اکثر این درختان جهت ادامه حیات با مشکل درصد بالای پوکی بذر، کاهش قوه نامیه و پوسته محکم روبرو بوده که از جمله موانع زادآوری طبیعی در ارسستان ها می باشد. به همین دلیل در این پروژه جهت رویاندن بذر ارس روشی ابداع گردیده است که می تواند باعث رویش بذوری که با چنین مشکلی روبرو هستند گردد. در این آزمایش از محلول های محرک رشد در 6 تیمار و هر تیمار در 3 تکرار انجام شد که بهترین نتیجه با تیمار محلول های محرک رشد آب اکسیژنه (1%)، دی متیل سولفوکسید و جیبرلیک اسید (01/0%) به دست آمد. همچنین در آزمایشگاه های کشت بافت برای ضد عفونی نمونه های مورد استفاده از محلول های ضد عفونی کننده کلرور جیوه و یا قارچ کش بنومیل به طور معمول استفاده می گردد که علاوه بر اینکه برای انسان مضر بوده و سرطان زا می باشند از طرفی برای سلامتی محیط زیست مضر بوده و همچنین بر روی رشد گیاه نوعی عامل بازدارنده محسوب می گردند به همین دلیل در پروژه دوم، از محلول های ضد عفونی کننده ای استفاده گردیده که نه تنها برای انسان خطری ندارند و نیز برای سلامتی محیط زیست بلکه به عنوان عوامل محرک رشد گیاه نیز محسوب می گردد. این آزمایش در 9 تیمار و هر تیمار در 3 تکرار صورت گرفت که بهترین محلول های ضد عفونی کننده کاربردی بدین ترتیب بدست آمد: هیپوکلریت سدیم، الکل 76 درجه + پوویدون آیوداین (1%)، دی متیل سولفوکسید، جیبرلیک اسید (01/0%)، آب اکسیژنه (1%). همچنین درپروژه سوم، مقایسه میزان رشد و افزایش شاخساره و ریشه زایی سرشاخه های ابتدایی و انتهایی دو پایه نر و ماده j.polycarpos در دو فصل رویشی زمستان و تابستان مورد بررسی قرار گرفت. از آنجا که تکثیر رویشی گیاهان به دلیل آسان و راحت تر بودن تکثیر، گزینش و نگهداری کلون ها، کوتاه کردن زمان رشد زایشی، کنترل مراحل رشد و ریخت شناسی نسبت به تکثیر زایشی گیاهان مزیت دارد، از طرفی طولانی بودن زمان گرده افشانی و عمل باروری (لقاح)، پوکی بذر، دو پایه و بندرت تک پایه بودن، همزمان نبودن انتشار گرده و باز شدن تخمک، طولانی بودن دوره خواب بذر، تکثیر زایشی ارس دشوار است، همچنین کشت جنین یا لپه بسیار پر هزینه است. در تکثیر جنسی، ژنتیک صد درصد وابسته به پایه مادری است. زیرگونه های با فنوتیپ خوابیده مثل j.sabina و j.communis به دلیل تولید ریشه نابجا خود به خود قادر به تکثیر غیرجنسی است. با توجه به موارد ذکر شده تکثیر غیرجنسی گونه ارس j.polycarpos با فنوتیپ ایستاده به روش کشت بافت می تواند روشی مناسب باشد. نتایج حاصل از این پروژه بدین ترتیب می باشد: بیشترین افزایش شاخساره با هورمون ba با غلظت های 10 و 25 میلی گرم بر لیتر به تنهایی و به صورت ترکیب با هورمون های naa وiba به غلظت های 5 ،1، 5/0 میلی گیرم بر لیتر بود. کمترین شاخه زایی با هورمون ba به تنهایی و به صورت ترکیب به غلظت 5 میلی گرم بر لیتر بود. ترکیبba با2,4-d کمترین میزان تاثیر را داشت. غلظت 5 میلی گرم بر لیتر naa و به صورت ترکیب با هورمون های iba بیشترین ریشه زایی، iba کمترین میزان ریشه را تولید کرد و 2,4-d کمترین تاثیر را نشان داد. شاخه زایی در سر شاخه های ابتدایی پایه نر نسبت به سرشاخه های ابتدایی پایه ماده بیشتر مشاهده گردید. افزایش شاخه از لحاظ طول و تعداد، در سرشاخه های ابتدایی پایه نر نسبت به سرشاخه های انتهایی آن بهتر و بیشتر ایجاد گردید. ریشه زایی در سر شاخه های انتهایی پایه ماده نسبت به سر شاخه های انتهایی پایه نر بیشتر مشاهده گردید. افزایش ریشه از لحاظ طول و تعداد، در سر شاخه های انتهایی پایه ماده نسبت به سر شاخه های ابتدایی آن بهتر و بیشتر ایجاد گردید. زمان نمونه گیری ریزنمونه ها در دو فصل رویشی تابستان و زمستان (دیماه و مرداد ماه) در القای ریشه زایی تاثیر چندانی نداشت . القای ریشه زایی در دو فصل نسبتا یکسان بود. اما در القای شاخه زایی، زمان نمونه گیری در مرداد ماه نتایج مناسب تری بدست آمد.