طبقه بندی ریسک های پروژه های ساختمانی و تحلیل آنها با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری و رویکرد خاکستری(مورد مطالعه: پروژه شرکت برج آوران)

پروژه ها دارای تعهدات وسیع، هزینه بر و با ریسک بالا می باشند که باید در یک تاریخ معین، با بودجه ای مشخص و در سطح کارایی مورد انتظار به اتمام برساند. با توجه به مطالعات انجام شده، پروژه ها اغلب دیرتر از زمان مورد انتظار و با صرف بودجه ای بیشتر از بودجه از پیش تعیین شده و کیفیتی پایین تر از حد انتظار، پایان می یابند. این کاهش دقت در تخمین اهداف و کاهش کارایی به دلیل وجود ریسک و عدم قطعیت در پروژه ها است. بنابراین نیاز به شناخت و مدیریت ریسک در پروژه کاملا ضروری به نظر می رسد. هدف اصلی این پژوهش شناسایی و طبقه بندی «ریسک های پروژه های ساختمانی» بر اساس اهداف عملکردی پروژه، تعیین اولویت آنها و بررسی روابط درونی ریسک ها بوده است. روش تحقیق توصیفی- پیمایشی می باشد. برای این کار پس از مرور ادبیات، 28 ریسک شناسایی شدند، سپس پرسشنامه ای بین خبرگان پروژه های شرکت برج آوران توزیع و 121 پرسشنامه تکمیل شده، برگشت داده شد. با استفاده از روش مدلسازی معادلات ساختاری به ترتیب اولویت 5 بعد «ریسک های زمان»، «ریسک های محیطی»، «ریسک های هزینه»، «ریسک های کیفیت» و «ریسک های ایمنی» مدل مفهومی «ریسک های پروژه های ساختمانی» را تبیین گردید. سپس با استفاده از روش وزن دهی مهمترین شاخص های هر یک از ابعاد 5 گانه شناسایی شده، که عبارتند از: «برآورد غیر دقیق هزینه (تخمین اشتباه هزینه)»، «برنامه زمانبندی فشرده و غیرقابل انعطاف»، «تغییرات در طراحی»، «عدم امکان دسترسی به مدیران و متخصصین مورد نیاز»، «عدم امکان دسترسی به نیروی کار ماهر»، «آلودگی محیطی (هوایی) شدید بعلت فعالیت های عمرانی»، «رویه های بیش از حد برای کسب مجوزهای دولتی»، «وقوع شرایط بد جوی»، «اقدامات ایمنی ناکافی یا عملیات های غیر ایمن»، «تورم قیمت مصالح ساختمانی» و «آلودگی صوتی دراثر فعالیت های عمرانی» که در مرحله بعد با استفاده از روش dematel خاکستری روابط درونی این 11 ریسک مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت و میزان تاثیر گذاری و تاثیر پذیری هر ریسک تعیین شد که به ترتیب تاثیر گذار ترین و تاثیر پذیر ترین ریسک عبارتند از: «وقوع شرایط بد جوی» و «برنامه زمانبندی فشرده و غیرقابل انعطاف». در نهایت ریسک ها بر اساس میزان اهمیتشان اولویت بندی گردیدند.