تدوین مدلی در بازاریابی بر اساس اصول اسلامی

هدف از این تحقیق شناسایی مبانی ،اصول و ابزارهای بازاریابی براساس مبانی اسلامی و ارائه یک مدل جامع در این زمینه است . این رساله به لحاظ جهت گیری یک پژوهش بنیادی و به لحاظ راهبرد(طرح پژوهش )یک پژوهش ترکیبی از نوع اکتشافی متوالی است و در دو مرحله پژوهش کیفی و کمی انجام شده است . در مرحله اول با استفاده از روش تحلیل مضمون ،ساختار مدل مشتمل بر ارکان اصلی و فرعی شناسایی شد. برای گردآوری داده ها و شناسایی مضامین مرتبط با بازاریابی اسلامی ، نخست مبانی نظری و دیدگاههای مختلف در بازاریابی متعارف مورد بررسی قرارگرفت و سپس با بررسی و مطالعه قرآن کریم و 5 کتب فقهی طبق نظر اساتید راهنماو مشاور، مضامین مرتبط استخراج و کد گذاری گردید. بر اساس مضامین استخراج شده مدل بازاریابی اسلامی شامل 3 رکن اصلی مبانی مشتمل بر مبانی اعتقادی و ارزشی ،اصول و ابزار( ،شامل چهار رکن فرعی تولید،فروش ،قیمت و توزیع ) ، 58 مضمون اصلی و 22 مضمون فرعی می باشد. به منظور اعتبارسنجی کیفی نتایج اولیه تحلیل مضمون برگرفته از متون مورد بررسی ،از فن دلفی استفاده شده است.روش نمونه گیری در بُعد کیفی، نمونه گیری هدفمند غیرتصادفی و مبتنی بر نظر پژوهشگر و قضاوت صاحب نظران صورت پذیرفته و 13 نفر از اساتید بازاریابی و متخصصان حوزه انتخاب شده اند. ضریب هماهنگی دبلیو کِندال برای آخرین دور، طبق نظر اعضای پانل برابر با 797/0 است که اتفاق نظر قابل قبولی را نشان می دهد. در بُعد کمی پژوهش، به منظور تایید کمی نتایج پژوهش از فرایند تدوین مقیاس پیشنهادی توسط چرچیل و هیکن استفاده گردیده است.برای سنجش پایایی نیز از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده که تمامی سازه های موجود در مدل پژوهش از نظر پایایی در وضعیت مطلوبی می باشند، چرا که مقدار ضریب آلفای تمامی سازه مذکور در دامن? مطلوبیت (بیش از 7/0) می باشند. برای روایی کمی از روایی سازه با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی تاییدی استفاده شده است به منظور ارزیابی سنجش تک بُعدیت شاخصها، سه مدل مفهومی با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی مورد آزمون و مقایسه قرار گرفته اند ، نتایج آماری بدست آمده از تحلیل عاملی تأییدی سه مدل تدوین شده، نشان دهند? آن است که مدل سوم؛ یعنی مدلی تعدیلی که معرّف یک سازه چند بُعدی برای بازاریابی اسلامی بوده و هر یک از ابعاد نشانگر ارکان مدل تدوینی بوده و با سایر ابعاد دارای همبستگی می باشد، دارای برازش بهتری با داده های جمع آوری شده می باشد،همچنین در این مرحله از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده و حجم آن با استفاده از فرمول کوکران تعیین گردیده است. نمونه آماری این بُعد از پژوهش، کارشناسان صنعت خودرو سازی بوده که تعداد آن بالغ بر حدود 400 تن می باشد. با توجه به معناداری تمامی شاخص ها موجود در مدل سوم، روایی همگرای سازه های هفت گانه تأیید می گردد.در ادامه تحقیق ارکان مدل بازاریابی اسلامی با بازاریابی متعارف مقایسه شده و به برخی شباهتها و تفاوت ها اشاره شده است .در پایان نیز پیشنهادهایی برای تحقیقات آینده ارائه شده است.