بررسی نمودهای گروتسک درهنر ایران (مورد مطالعه : مطالعه تطبیقی گروتسک در فرشهای ایران و هند)

چکیده «گروتسک» به عنوان شیوه بیان متفاوتی از هنر ، از طریق خلق اشکال و نقوش نامتجانسی پدید آمده است که گهگاه باعث ترس و خنده می شوند.این سبک برای اولین بار به دیوارنگای های عجیب کاخ«نرون» در رم که درقرن 15میلادی کشف شدند، اطلاق شده و از آن به بعد در نقاشی،مجسمه سازی،ادبیات و ... حضور پیدا کرده است. حال اینکه این سبک در هنر ایران ناشناخته می باشد، درصورتیکه می توان نمود هایی از آن را در میان نقوش بکاررفته بر روی فرش،آثار سنگی،فلزی،سفالی،نگارگری یافت. پژوهش حاضر به جهت پاسخ به این پرسش که آیا می توان به نمونه هایی از هنرایران کهن که بیانگر تصاویر غیر طبیعی می باشند،اصطلاح گروتسک را نسبت داد؟سامان یافته وبه عنوان مورد مطالعه، در فرش های ایرانی برخی از نقوش و تصاویرخیالی را که به نوعی بتوانند هویت گروتسک را بپذیرند جویا شده و با فرش های هندی مشابه به تطبیق کشانیده است. لذا در روند تحقیق ابتدا به یافتن مصداقهایی از گروتسک از منظر زیبایی شناسی در هنرایران -از هزاره های پیش از تاریخ تا دوران اسلامی- پرداخته شده،و در ادامه از میان فرش های ایرانی و هندی هجده نمونه که نقوشی متناسب با گروتسک داشته اند انتخاب شده و برای مستندسازی یافته های پژوهش به روش تطبیقی مورد بررسی قرارگرفته است.در نهایت اطلاعات گردآوری شده با روش استقرایی مورد تحلیل ها واقع شده و حاکی از آنست که از منظر زیباشناسانه نمودهایی از گروتسک در آثار ایرانی درطول هزاره ها وجود داردو حضور پاره ای پشتوانه های اساطیری، مانند نقش «درخت سخنگو» در فرش های ایرانی و هندی،می توانند دلایلی برای این قضاوت باشند.