ارتباط میان عوامل ایجاد علاقه ی موقعیتی و درک متن خواندن زبان آموزان ایرانی در سطح متوسط

ارتباط میان عوامل ایجاد علاقه ی موقعیتی و درک متن خواندن زبان آموزان ایرانی در سطح متوسط از نظر تاریخی، پژوهشگران برای سال های بسیار زیادی ( از زمان dewey در سال 1913 تا به کنون) کوشیده اند آن چنان تعریف و / یا نظریه ی جامعی درباره ی مفهوم علاقه ارائه دهند که به کمال در بر دارنده ی ماهیت اصلی آن باشد. اگرچه عموماً علاقه به عنوان رابطه ای تعاملی بین یک فرد و جنبه های خاص محیط اطراف وی تعریف می شود (krapp, 1999)، محققان به روش های گوناگونی درباره ی این مفهوم اندیشیده اند. علاوه بر این، بسیاری از محققان دو نوع اساسی این مفهوم را از هم متمایز نموده اند: علاقه ی شخصی یا فردی در مقابل علاقه ی موقعیتی (ainley, 2006; hidi, 2000; schraw & lehman, 2001). مشکل اصلی در بیشتر این مطالعات، بافت محیطیِ تحقیق است که اکثراً محدود به محیط یادگیری زبان اول می باشد. بررسی علاقه ی موقعیتی در یک محیط یادگیری زبان خارجه در ایران، یعنی جایی که این مفهوم مورد بررسی قرار نگرفته ، مطالعه ی پیش رو را در ارائه ی دیدگاهی جدید به حوزه ی آموزش زبان حائز اهمیت نموده است. مطالعه ی حاضر سعی بر این داشت تا ارتباط میان عوامل متفاوت علاقه ی موقعیتی و جنسیت، انگیزه ی خوانشی و نحوه ی عملکرد در درک متن را در میان 70 زبان آموز سطح متوسطه ی ایرانی که در موسسه ای خصوصی مشغول به یادگیری زبان بودند بررسی کند. مفهوم علاقه ی موقعیتی در این مطالعه به عنوان علاقه ای مورد استفاده قرار گرفت که توسط فاکتورهای متنی خاص و ارتباطشان با جنبه هایی از سیستم ارزشی و ترجیحاتیِ شرکت کنندگان این تحقیق، برانگیخته می شود. این مفهوم با استفاده از پرسشنامه ی منابع علاقه ی موقعیتی اندازه گیری شد. برای جمع آوری اطلاعات و در طول پنج جلسه ی متوالی، دو پرسشنامه (پرسشنامه ی منابع علاقه ی موقعیتی و پرسشنامه ی انگیزه برای خواندن) به همراه چهار متن درک مطلب به شرکت کنندگان داده شد که به دنبال هر یک از این متون، سه تمرین مفهومی آمده است (درست/ غلط، چند گزینه ای، و یادآوری مکتوب). برای آزمودن فرضیه ی صفرِ عدم وجود ارتباط معنادار میان منابع علاقه ی موقعیتی و درک متن (h0: r=0) در ? < .05 ، از تحلیل رگراسیون چند متغیره استفاده شد. همچنین برای تست فرضیه های صفرِ عدم وجود ارتباط سیستماتیک میان منابع علاقه ی موقعیتی و جنسیت شرکت کنندگان به اضافه ی انگیزه ی خوانش آن ها، از تحلیل مربع خی استفاده شد. تمام مفروضات مورد نظر برای این تست های آماری مناسب بود و ضرائب همبستگی به دست آمده معنادار نبودند. نتایج این تحقیق برای معلمان و نویسندگان کتب آموزشی ایرانی در محیط یادگیری زبان خارجه سودمند است زیرا می تواند در توسعه ی تکنیک های انتخاب مطالب مورد نیاز کلاسی به ایشان کمک کند؛ به طوری که متون انتخاب شده برای بهبود درک متن دانش آموزانِ محیط های یادگیری زبان خارجه، بیشتر به روی ویژگی های خاص متنی ای تمرکز کنند که علاقه ی این یادگیرنده ها را بر می انگیزاند.