بررسی عملکرد کمی و اسانس مرزه سهندی . bornm satureja sahendica در شرایط کشت شده

آزمایش مزرعه ای به منظور تعیین عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی مرزه سهندی (bormn. satureja sahendica) در سال زراعی 87- 1386در ایستگاه کشاورزی اسماعیل آباد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان قزوین به اجرا در آمد. صفات مورد بررسی شامل تعداد شاخه در بوته، ارتفاع بوته، محیط بوته، وزن تر، وزن خشک(برگ و ساقه و سرشاخه گلدار )، تعداد بذر در بوته، وزن بذر، وزن هزار دانه اندازه گیری بودند. بعد از هر چین برداشت از سرشاخه های گلدار گیاه اسانس گیری بعمل آمد و بازده و عملکرد اسانس و همچین ترکیب های اسانس تعیین و شناسایی شد. ازگیاهان کشت شده تعداد سه چین سرشاخه گلدار در تاریخ های 13/3/87 5/6/87 و 29/7/879 و دوچین بذر در تاریخ های 14/5/87 و 29/7/87 برداشت شد. ارتفاع بوته در چین اول 35 سانتی متر، در چین دوم 31 سانتی متر و در چین سوم 26 سانتی متر بود. عملکرد سرشاخه گلدار درچین اول 1118 کیلوگرم در هکتار، در چین دوم921 کیلوگرم در هکتار و در چین سوم875 کیلوگرم در هکتار بود. درصد برگ در چین های اول، دوم، سوم به ترتیب37 درصد ، 6/32 درصد و 35 درصد بود. بازده اسانس مرزه در چین اول 95/2 در چین دوم 83/2 و درچین سوم 66/2 اندازه گیری شد. عملکرد اسانس مرزه در چین های اول و دوم و سوم به ترتیب برابر 98/33 ، 06/26 و 27/23 کیلوگرم در هکتار بود. تعداد 19 ترکیب در اسانس مرزه سهندی شناسایی شد که بیش از 95 درصد اسانس را تشکیل می داد. تیمول ، پاراسیمن و گاماترپینن از ترکیب های اصلی اسانس در همه چین های برداشت بودند. در چین های اول و دوم و سوم مقدار تیمول به ترتیب 22/39 ، 25/40 و 43/40 درصد، پاراسیمن به ترتیب 34/33 ، 44/28 و 04/32 درصد و مقدار گاماترپینن به ترتیب 86/18 ، 99/19 و 72/17 درصد بود. عملکرد بذر مرزه 54 کیلوگرم در هکتار در چین اول و 8/49کیلوگرم در هکتار مربوط به چین دوم بود.