شناسایی واولویت بندی عوامل کلیدی موفقیت استقرارمدیریت دانش درگمرک جمهوری اسلامی ایران

ابتداباذکرتاریخچه ای ازمدیریت دانش، چند تعریف آن رابیان ومراحل مختلف فرآیند مدیریت دانش شامل: ایجاد، نگهداری، تبادل وکاربرددانش رامطرح نمودیم. سپس بعدازذکرمنافع استقرارنظام مدیریت دانش درسازمانها، به موضوع مدیریت دانش درسازمانهای دولتی پرداخته و افراد، فرآیند وفناوری را ازعناصرآن ذکر کردیم. بعدازبیان ضرورت پیاده سازی مدیریت دانش دربخش دولتی ونیزتوضیح بیان استراتژی های پیاده سازی مدیریت دانش، لزوم استقرارمدیریت دانش درگمرک جمهوری اسلامی ایران را دردوبعد داخلی وبین المللی خاطرنشان نمودیم و با بررسی قسمت عمده ای ازتحقیقات انجام شده درطول سالهای گذشته درایران وسایرکشورها درخصوص عوامل موثربراستقرارموفقیت آمیزپروژِه های استقرارمدیریت دانش درسازمانها، وهمچنین موانع ودلایل عدم موفقیت استقراراین پروژهها، توانستیم متغیرهای موثربرپروژه های استقرارموفقیت آمیزمدیریت دانش درسازمانها رابرحسب شاخصهای مربوطه، در18گروه شناسایی وطبقه بندی نماییم. سپس پرسشنامه ای حاوی 80 سوال دردوبخش عمومی واختصاصی طراحی گردیدکه ضمن تایید روایی آن، ازطریق محاسبه آلفای کرونباخ پرسشنامه به میزان 94/0، پایایی آن نیز به اثبات رسیدوباشناسایی جامعه آماری متشکل ازخبرگان سازمان گمرک با شرایط موردنظر، ازآنان خواسته شدارزیابی خودراازمیزان تاثیر18متغیرارائه شده درموفقیت استقرارمدیریت دانش درگمرک ایران ازدامنه"خیلی زیاد" تا "خیلی کم"(طیف 5 تایی ازمقیاس لیکرت)بیان کنند. توزیع پرسشنامه وجمع آوری آن درستاد مرکزی گمرک ایران درتهران دربین تعداد 78نفراز خبرگان به صورت حضوری وطی دومرحله وبه فاصله زمانی 15روزازیکدیگرانجام گرفت وهمزمان برای تعداد 187 نفر ازسایرخبرگان شاغل درستادهای نظارت گمرکات استانی سراسر کشور، پرسشنامه ازطریق پست الکترونیک ارسال گردیدکه بعدازدوماه تعداد102 پرسشنامه برگشت داده شدونرخ بازگشت 55 درصد را نشان می داد. تجزیه وتحلیل داده های بدست آمده دردو بخش توصیفی واستنباطی با استفاده ازنرم افزار spss18 انجام شد بطوریکه بعدازآنکه آزمون کولوموگروف-اسمیرنف نشان دادمتغیر های بدست آمده نرمال نیستندبه کمک آزمون غیرپارامتریک علامت، کلیدی بودن آنان دراستقرارموفقیت آمیز پروژه استقرارمدیریت دانش درگمرک ایران نتیجه گرفته شد. این عوامل عبارت بودنداز:مدیریت ارشد،اقدامات انگیزشی، نقشه دانشی، یادگیری، مشارکت، فرهنگ، فناوری اطلاعات، تیم مدیریت دانش، مدیریت منابع انسانی، ساختارسازمانی، اهداف، آموزش، فرآیندهای مدیریت دانش، استراتژی، تعلق سازمانی، امنیت، ارزیابی و اندازه گیری، عوامل برون سازمانی. سپس به کمک آزمون فریدمن ابتدا نشان دادیم مهمترین عامل کلیدی موفقیت استقرارمدیریت دانش درگمرک ایران عامل مدیریت ارشدمی باشد وعوامل: اقدامات انگیزشی، نقشه دانشی، یادگیری، مشارکت، فرهنگ، فناوری اطلاعات، تیم مدیریت دانش، مدیریت منابع انسانی، ساختارسازمانی، اهداف، آموزش، فرآیندهای مدیریت دانش، استراتژی، تعلق سازمانی، امنیت، ارزیابی-اندازه گیری وعوامل برون سازمانی به ترتیب دررتبه های بعدی قرار دارند. درمیان متغیر های ذکر شده، اولویت بندی مولفه های سه متغیرتعلق سازمانی، اهداف ویاگیری امکان پذیرنبود ولی درخصوص 15 متغیردیگر، ترتیب اهمیت مولفه های تشکیل دهنده آنان نیزتوسط آزمون فریدمن صورت پذیرفت. مشکلات ونارسائی هایی درمسیر اجرای این تحقیق به چشم می خوردکه عبارتنداز: عدم دسترسی مناسب به منابع کتابخانه ای، دراختیار نداشتن مجوز دسترسی به بانک های معتبر مقالات انگلیسی و عدم همکاری لازم اعضاء جامعه آماری درارسال سریعترپرسشنامه های پرشده و طولانی شدن مدت زمان لازم برای بازگرداندن پرسشنامه ها توسط خبرگان. به نظرمی رسدنتایج مربوط به این پژوهش می تواند درخصوص: شناسایی عوامل کلیدی موفقیت استقرار مدیریت دانش درسازمانهای بازرگانی دولتی، طراحی مدل استقرارنظام مدیریت دانش درگمرک ایران ویاارزیابی آمادگی گمرک ایران بمنظوراستقرارنظام مدیریت دانش، موردتوجه سایرمحققین قرار گیرد.