بررسی ارتباط بین اقلیم و معماری شهر زنجان

توجه به خصوصیات اقلیمی و تأثیری که این خصوصیات در شکل گیری ساختمان می گذارد از چند جهت حائز اهمیت است، از یک سو ساختمانهای هماهنگ با اقلیم از نظر تأمین آسایش انسان کیفیت بهتری دارند، از سوی دیگر هماهنگی ساختار بناها با شرایط اقلیمی می تواند موجبات صرفه جویی در مصرف انرژی را فراهم آورد. با توجه به وجود اقلیم های متنوع در ایران، طراحی معماری باید با توجه به شرایط اقلیمی انجام شود؛ این به ویژه در شرایطی که شرایط دمائی بحرانی باشد اهمیت بیشتری داشته و به مهمترین چالش ذهنی معمار تبدیل می شود. اقلیم سرد یکی از اقلیم های مهمی است که به طراحی خاصی نیاز دارد. در این اقلیم که فصل تابستان بسیار کوتاه بوده و در بیشتر زمان ها دمای محیط در زیر محدوده آسایش قرار دارد، مهمترین مسئله، گرمایش است، زیرا بیشتر زمانها، به افزایش دما تا محدوده آسایش نیاز است. این مطالعه که با استفاده از آمار و اطلاعات هواشناسی ایستگاه سینوپتیک شهر زنجان صورت گرفته، در مرحله اول، هدف، شناخت عناصر و عوامل اقلیمی حاکم بر منطقه، در مرحله دوم بکارگیری این عناصر و عوامل اقلیمی جهت طراحی و برنامه ریزی در ساختمان های منطقه، و در مرحله سوم انتخاب بهترین شاخص جهت تعیین آسایش اقلیمی شهر می باشد. در منطقه مورد مطالعه در طول ساعات شبانه روز ماه های ژانویه، فوریه، دسامبر و شب های ماه نوامبر، مارس، آوریل، می، به دلیل پایین بودن دما نیاز به گرمایش می باشد. در طول روزهای ماه مارس، آوریل، نوامبر و شب های ماه ژوئن، ژوئیه، اوت، سپتامبر، اکتبر، نیازی به سیستم های گرمایشی و سرمایشی احساس نمی شود و در درون محیط های بسته آسایش اقلیمی حاصل می آید. و در نهایت در طول روزهای ماه می، ژوئن، ژوئیه، اوت، سپتامبر، اکتبر، با استفاده از سیستم تهویه طبیعی و کولر آبی می توان آسایش حرارتی را در محیط های بسته بدست آورد. بررسی نمودار دمای موثر و جدول شاخص نول نیز نشان می دهد که در ایام سال 81/86 درصد نیاز به گرمایش، 25/6 درصد نیاز به سرمایش، 94/6درصد نیز در محدوده آسایش می باشد و محدوده نیاز به سایه نیز جمعاً 19/13درصد می باشد.که همه ی اینها حاکی از دوره طولانی سرما و دوره کوتاه گرما می باشد. و در نهایت از ساکنان منطقه نظرخواهی به عمل آمد که نتایج قابل قبولی نیز به دست آمد. نتایج نظرخواهی با شرایط پیشنهادی ماهانی مورد مقایسه قرار گرفت که در این باره بافت قدیمی( سنتی) بیشترین سازگاری را با شرایط پیشنهادی ماهانی نشان می دهد.