اعتبار عهدنامه مودت(1955) میان ایران و آمریکا در حقوق و رویه بین المللی

عهدنامه مودت و روابط اقتصادی و حقوق کنسولی در تاریخ 23مرداد 1334 (15 اوت 1955) بین ایران و امریکا در تهران منعقد شد . این عهدنامه به طور کلی متضمن مقرراتی راجع به توسعه بازرگانی بین این دو کشور و به نظم درآودن روابط حقوقی و کنسولی و نیز تداوم بر تاکید بر صلح و دوستی میان دو کشور است این معاهده در 26 اردیبهشت 1336 (16 می 1957) پس از آنکه اسناد تصویب آن در تهران مبادله شد وارد مرحله لازم الاجرائی شد هدف از انعقاد این گونه عهدنامه ها تامین و تضمین حقوقی برای اتباع طرفین است. با توجه به این امر و با توجه به روابط ایران و امریکا پس از پیروزی انقلاب اسلامی و قضایائی مختلفی که بین این دو کشور به وجود آمد از جمله قضیه حمله به سفارت امریکا در تهران در سال 1979 و به گروگان گرفتن کارکنان سفارت در تهران و نیز حمله ناو وینسنس به هواپیمای ایرباس ایرانی در سال 1988 و همچنین حمله نیروهای امریکایی به سکوهای نفتی ایران در سال های 1987 و 1988 و دیگر اقدامات خصمانه ای که این دو کشور علیه یکدیگر انجام داده اند و با توجه به اینکه مبنای اصلی دعوای ایران علیه امریکا در قضیه سکوهای نفتی بر عهدنامه مودت بنا شده بود و همچنین یکی از مبانی دعوای امریکا علیه ایران در قضیه کارکنان دیپلماتیک و کنسولی بر عهدنامه مودت استوار بوده است و یکی از مبانی صلاحیتی دیوان داوری دعاوی ایران _ ایالت متحده امریکا همین عهدنامه مودت بوده است ، پرسش هایی به ذهن می رسد از جمله اینکه آیا عهدنامه مودت کماکان لازم الاجرا بوده است تا بتواند در دیوان بین المللی دادگستری و دیوان داوری دعاوی ایران – ایالات متحده امریکا مورد استناد قرار گیرد ؟ کنوانسیون 1969 وین ، حاوی مقررات متعددی درباره اعتبار معاهدات است و به ذکر مواردی که می توانند موجب صحت و اعتبار یا بطلان یا عدم نفوذ معاهده شود پرداخته است و با توجه به تحولاتی که پس از انقلاب اسلامی بین ایران و امریکا بوجود آمده سه مبحث اختتام یا تعلیق در نتیجه نقض معاهده ، تغییر بنیادین اوضاع و احوال و قطع روابط دیپلماتیک بین ایران و امریکا و تاثیر این موارد بر اعتبار عهدنامه مودت می تواند مورد بررسی قرار گیرد ...