بررسی عوامل موثر بر رویان زایی جدایه های میکروسپور در تعدادی از ارقام کلزا

در این تحقیق، دو آزمایش به منظور رویان زایی و باززایی در کشت میکروسپور کلزا مورد بررسی قرار گرفت: تاثیر اندازه های مختلف غنچه، تراکم کشت و دوره های مختلف تیمار دمایی بر رویان زایی میکروسپور کلزا رقم pf7049.5 و در آزمایش دوم تاثیر دوره های مختلف دمایی بر رویان زایی 4 رقم و همچنین تاثیر اندازه های مختلف رویان، غلظت های مختلف بنزیل آدنین ba) 0/0، 1/0 و 2/0 mg/l) و ایندول استیک اسیدiaa) 0/0، 1/0 و 2/0 mg/l) بر باززایی رویان های حاصل ارزیابی گردید. نتایج حاصل از آزمایش اول حاکی از معنی دار شدن اثر متقابل سه گانه بود. در غنچه های 3-2 و 4-3 میلی متری، بیشترین میزان رویان زایی به ترتیب مربوط به تراکم کشت 104×2 و 104 دوره دمایی 6 روز °c30 بود. در آزمایش دوم نیز نتایج تجزیه واریانس حاکی از وجود اثر متقابل رقم و دوره دمایی بود. اختلافات دوره های دمایی در رقم amica معنی دار بود و مقایسه میانگین ها به روش دانکن نشان داد که بیشترین میزان رویان زایی به ترتیب مربوط به دوره های دمایی 12، 8 و 4 روز می باشد. در سایر ارقام این اختلافات معنی دار نبودند. همچنین بیشترین میزان باززایی مستقیم مربوطه به رویان های 4-2 میلی متری رقم amica و غلظت هورمونیba(0.1)+iaa(0.2) بود. بیشترین میزان رویان زایی ثانویه و کال زایی نیز مربوط به رقم amica و به ترتیب رویان های 6-4 میلی متر و تیمار ba(0.2)+iaa(0) و رویان های 4-2 میلی متری همراه با تیمار ba(0.1)+iaa(0.1) بودند. از این تحقیق می توان نتیجه گرفت که رویان زایی را می توان با انتخاب ژنوتیپ های مناسب، انتخاب میکروسپورهای مرحله تکاملی مساعد، تراکم و دوره دمایی مناسب افزایش داد. همچنین میزان باززایی مستقیم را نیز می توان با انتخاب اندازه مناسب رویان و غلظت های مناسب ba و iaa افزایش داد. کلمات کلیدی: کلزا، میکروسپور، رویان زایی، باززایی، هورمون های گیاهی