بررسی فاکتورهای موثر در باززایی درون شیشه ای گل مکزیکی (agastache foeniculum)

گل مکزیکی (agastache foeniculum (pursh) kuntze) گیاهی علفی، چندساله و متعلق به تیره نعناع lamiaceae)) است. منشاء آن جنوب آمریکا گزارش شده است. پیکر رویشی این گیاه حاوی اسانس است و متیل کاویکول جزء اصلی اسانس آن می?باشد. گل مکزیکی به طور گسترده در صنایع غذایی و داروسازی مورد استفاده قرار می گیرد. با توجه به اهمیت گل مکزیکی و لزوم شناخت روش های ازدیادی آن وانتخاب بهترین روش ها در شرایط درون شیشه ای ، پژوهش حاضر به منظور شناسایی بهترین ریزنمونه، بهترین ترکیب هورمونی و شرایط مناسب محیطی، جهت کشت درون شیشه ای گل مکزیکی و همچنین تدوین دانش فنی کشت درون شیشه ای آن در جهان، در دو آزمایش جداگانه به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و در محیط کشت پایه ms صورت گرفت. در آزمایش اول اثر ریزنمونه های مختلف (گره، نوک شاخه، کوتیلدون و هیپوکوتیل) و 5 نوع محیط هورمونی (غلظت صفر، 2/2، 4/4، 8/8 میکرومولار bap در ترکیب با 1 میکرومولار iaa) بر باززایی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که حداکثر میانگین باززایی در ریزنمونه گره با 73/53 گیاهچه در هر ریزنمونه در محیط کشت ms تکمیل شده با 8/8 میکرومولار bap در ترکیب با 1 میکرومولار iaa بدست آمد. در آزمایش دوم اثر غلظت های مختلف bap، kin، tdz (صفر، 2/2، 4/4، 8/8 میکرومولار) در ترکیب با غلظت های مختلف iaa (0، 1 و 2/2 میکرومولار) بر میانگین باززایی ریزنمونه گره مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج این آزمایش نشان داد بیشترین میانگین تعداد شاخه با 56/16 شاخه در هر ریزنمونه در 8/8 میکرومولار kin و بیشترین میانگین باززایی جوانه شاخه در تیمار 8/8 میکرومولار bap با 72/32 جوانه در هر ریزنمونه مشاهده شد. گیاهچه های باززایی شده در محیط کشت ms، ms 2/ 1بدون هورمون و همراه با 1/1 و 2/2 میکرومولار iaa و iba ریشه دار شدند. نتایج نشان داد بیشترین درصد ریشه زایی (74 درصد) در محیط ms 2/ 1و در تیمار 1/1 میکرومولار iba بدست آمد، بیشترین میانگین ریشه زایی (06/5 ریشه چه) در محیط ms 2/ 1و تیمار 1/1 میکرومولار iaa بدست آمد و بیشترین طول ریشه (56/126 میلی-متر) در محیط msحاوی 2/2 میکرومولار iba مشاهده شد.