دانش چشم پزشکی در دوره سلجوقی (با تکیه بر استخراج واژگان چشم پزشکی کتاب نورالعیون)

کتاب نورالعیون در ردیف مهم ترین کتب، در زمینه چشم پزشکی است که در دانش چشم پزشکی و به فارسی نگاشته شده است. بنا به گفته نویسنده، کتاب های قبل از این کتاب در زمینه چشم پزشکی به زبان سریانی و یونانی و تازی بوده و چون حاکم زمان پارسی گوی بوده، بنا به خواسته وی کتاب نورالعیون به زبان فارسی نگارش یافته است. نگارش کتاب به زبان فارسی و نیز جامعیت آن در دانش چشم پزشکی در زمان نگارش، از وجوه اهمیت این اثر است . به همین دلیل لازم دانسته شد برای ترسیم فضای کلی دانش چشم پزشکی در تمدن اسلامی که پاسخگوی بسیاری از سوالات مطرح شده در زمان خود بوده و نیز دست یافتن به دانسته های عمیق در حوزه چشم پزشکی، واژگان فنی و بنیادی این دانش از کتاب نورالعیون استخراج، بررسی، تعریف سطح روابط معنایی شده و در پایان هم تنظیم الفبایی شود. در این تحقیق بررسی محتوایی و واژگانی کتاب نورالعیون، تالیف ابو روح محمد بن منصور بن ابی عبداله جرجانی یمانی معروف به "زرّین دست" برای تهیه اصطلاح نامه چشم پزشکی در نظر گرفته شده است. این کتاب از منابع اصیل و غنی واژگان و کلمات فارسی می باشد. کتاب مذکور محور اصلی این پژوهش قرار گرفته است. براساس آن علاوه بر بررسی تشریح اعضای چشم، بسیاری از بیماری های چشم و داروهایی که برای درمان آن بیماری ها کاربرد داشته اند، بررسی گردیده و نحوه درمان و عمل جراحی که به وسیله ابزار و آلات چشم پزشکی در آن دوره استفاده می گردید شناسایی شده و مفاهیم هر یک توصیف شده است.