ساختار، هندسه و نحوه تشکیل شکستگی ها در لوکو گرانیت خواجه مراد، جنوب شرق مشهد، شمال شرق ایران

چکیده بیوتیت-مسکویت لوکوگرانیت و پگماتیت خواجه مراد، با روند شمال باختری-جنوب خاوری، گسترده ترین توده نفوذی در مجموعه گرانیتوئید های مشهد می باشد که در جنوب شرق شهر مشهد واقع شده است. در این پژوهش شکستگی های موجود در این توده، جهت پی بردن به نحوه تشکیل و توسعه آنها، مورد مطالعه قرار گرفتند. با توجه به وسعت محدوده ی مطالعاتی ، به منظور بررسی دقیق تر شکستگی ها، 22 ایستگاه مطالعاتی در این توده در نظر گرفته شد و در هر یک از این ایستگاه ها، پس از تعیین دسته های سیستماتیک شکستگی، برای هر دسته پارامترهایی چون امتداد، شیب و جهت شیب، فاصله ی عمودی شکستگی ها و میزان بازشدگی عمود بر دیواره، اندازه گیری شد و ساختارهای موجود بر روی سطح شکستگی ها، پر شدگی های مینرالی، میزان جدایش امتدادی و افت قائم در راستای گسل ها، شکل خاص پایانه ی شکستگی ها، انواع ساختارهای موجود در زون های تخریب گسل ها و دیگر ساختارها در صورت وجود، بررسی شدند. در محدوده مورد مطالعه، شکستگی ها در چهار دسته اصلی قرار می-گیرند که تمامی این دسته های شکستگی، مشخصات گسل ها را نشان می دهند. از میان چهار دسته شکستگی، شکستگی های دارای روند عمومی شمالی-جنوبی که فراوانترین شکستگی های موجود در منطقه می باشند، علاوه بر شواهد گسلی نظیر جابجایی رگه ها و وجود خش لغز ها روی سطوح آینه گسلی، ساختار ویژه سطح درزه ها یعنی ساختار پرمانند (plumose structure) را نیز نشان می دهند که این شواهد، بیانگر این است که این شکستکی ها، زمانی بصورت شکستگی های کششی بوده اند و بعدها بصورت گسل درآمده اند. ساختارهای ایجاد شده در زون های تخریب پایانه ای گسل ها (tip damage zones) و همچنین ساختارهای ایجاد شده در طول زون های تخریب اتصالی پاره های گسلی (linking damage zones)، حاکی از امتداد لغز بودن گسل های شمالی-جنوبی می باشد، اما مقادیر بالای زوایای ریک خش لغزهای موجود بر روی سطوح آینه گسلی این دسته (°65 - °35)، نشان دهنده گسلش نرمال با کمی مولفه امتداد لغزی، می باشند. همچنین ساختارهای درختی (tree structures) شکل گرفته در پایانه گسل های دارای روندهای عمومی شمالی-جنوبی و شمال شرقی-جنوب غربی، نشان می دهد که این دو دسته، گسل های امتداد لغز دوباره فعال شده می باشند. تمامی این شواهد گویای این است که این دو دسته گسلی، حد اقل دو بار فعالیت را نشان می دهند؛ این گسل ها در ابتدا گسل هایی امتداد لغز بوده اند و بعد ها بصورت گسل های نرمال دارای مولفه امتداد لغزی، دوباره فعال شده اند. با توجه به شواهد محدودی که بر روی سایر دسته جات گسلی منطقه نیز قابل رویت می باشد، احتمال می رود که تمامی دسته های گسلی منطقه، فرآیند دوباره فعال شدن (reactivation) را تجربه کرده باشند. تحلیل دینامیکی انجام شده بر روی گسل های منطقه مورد مطالعه، حاکی از آن است که تغییر شکلی کلی حاکم بر این منطقه، از نوع کششی با مولفه امتدادی راستگرد می باشد. شواهد موجود، حاکی از پیچیدگی تاریخچه تکتونیکی حاکم بر این منطقه می باشد و با توجه به نتایج بدست آمده، هنوز نمی توان با قاطعیت در مورد منشأ ایجاد کننده شکستگی ها و دلیل عملکرد گسل های نرمال در این منطقه، اظهار نظر کرد.