بررسی ساختمان، صورت های تصریفی و مشتقات فعل در متن های کارنامه اردشیر بابکان و بندهش

چکیده کارنامه اردشیر بابکان و بندهش هر دو از ارزشمندترین متن های پهلوی هستند. کارنامه اردشیر تنها اثر تاریخی به زبان فارسی میانه است. این اثر سرگذشت افسانه ای و تاریخی اردشیر موسس شاهنشاهی ساسانی است که می توان آن را نوعی رمان تاریخی نامید. نثر کارنامه بسیار ساده و متأخر است و تأثیر زبان فارسی در آن مشاهده می شود. بندهش به معنای آفرینش آغازین است، دلیل شهرت کتاب به این نام آن است که مهم-ترین فصول آن مربوط به آفرینش است. در حالی که مطالب کتاب فقط به بحث آفرینش مختص نمی شود بلکه به مسایل پایان جهان و حتی در مواردی به پیشگویی نیز پرداخته شده است. نثر بندهش ساده است و جملات کوتاه و روان در آن بکار رفته است و در حدود نثر معیار فارسی میانه به شمار می آید. این پژوهش مقول? فعل را در این دو متن بررسی می کند و هدف آن شناخت ساختمان فعل، ویژگی های صرف فعل و نقش ماده های فعل در واژه سازی است. هم? فعل های متن و واژ ه های مشتق از فعل مشخص شده، سپس انواع ساختمان فعل شامل بسیط، مشتق، مرکب و عبارت های فعلی استخراج شده اند. ویژگی های صرف فعل و نقش ماده های فعل در واژه سازی بررسی شده است. واژگان کلیدی : کارنامه اردشیر بابکان، بندهش، دستور تاریخی، ساختمان فعل، فعل پیشوندی، فعل مرکب، تصریف، اشتقاق، ترکیب، واژه سازی.