اثرات همزیستی قارچ میکوریزا آربوسکولار و دور آبیاری بر رشد و عملکرد ارقام سورگوم دانه ای در همدان

در این تحقیق اثرات همزیستی قارچ میکوریزا آربوسکولار و دور آبیاری بر رشد و عملکرد ارقام سورگوم دانه ای، بصورت آزمایش اسپلیت پلات فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار در سال زراعی 1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا مطالعه شد. بطوری که، دور آبیاری در سه سطح (i1: 7 ، i2: 14 وi3: 21 روز) در پلات اصلی و ارقام سورگوم ( c1: پیام، c2: کیمیا و c3: سپیده) به همراه تلقیح بذر در سه سطح (f1: شاهد بدون تلقیح،f2: تلقیح با intraradices glomusو f3: تلقیح با گونه g. mossea) در پلات فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اکثر صفات مورد بررسی تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفتند. مقایسه میانگین دور آبیاری نشان داد با افزایش فواصل آبیاری درصد همزیستی ریشه افزایش یافت. به طوری که در بین دو گونه قارچ میکوریزا بیشترین میزان درصد همزیستی ریشه از ترکیب تیماری(i3f3) حاصل شد و کمترین این مقدار از ترکیب تیماری (i1f2) به دست آمد. ترکیب تیماری (i3f3)میزان درصد همزیستی ریشه را نسبت به ترکیب تیماری (i1f2)، 9/30 درصد افزایش داد. با افزایش فواصل آبیاری عملکرد دانه کاهش یافت. بیشترین میزان عملکرد دانه (5/769 گرم بر متر مربع) از ترکیب تیماری (i1f3) به دست آمد و کمترین این صفت که معادل 6/308گرم بر متر مربع بود به ترکیب تیماری (i3f1) تعلق گرفت. ترکیب تیماری (i1f3) نسبت به ترکیب تیماری (i3f1)، عملکرد دانه سورگوم را 8/59 درصد افزایش داد. همچنین ترکیب تیماری (i1c2) توانست عملکرد دانه را نسبت به ترکیب تیماری (i3c1)، 6/63 درصد افزایش دهد. قابل ذکر است که عملکرد دانه بین ترکیب تیماری دورآبیاری 7 و14 روز در تلقیح با گونه موسه از لحاظ آماری تفاوتی وجود نداشت.