امکان و چالشهای پیشروی فمینیسم اسلامی

فمینیسم به عنوان یک جنبش اجتماعی و سیاسی، تاریخ پر فراز و نشیبی را از سر گذرانده است، نظرات گوناگونی در این جنبش مطرح شده و گرایش های متنوعی از جمله فمینیسم لیبرال، سوسیال و مارکسیسم در آن شکل گرفته اند، پس از ظهور جریان پست مدرنیسم نحله های تازه ای از فمینیسم مانند فمینیسم سیاه، مسیحی، اسلامی و ... در سرتاسر جهان بوجود آمد. براساس بینش پست مدرنیسم نمی توان شرایط منطقه ای و ویژگی های فرهنگی ملل مختلف را نادیده انگاشت و برای تمام بشریت رهنمودی واحد داد. بنابراین لازم است با در نظر داشتن این تفاوت ها برای هر منطقه نسخه ای ویژه فراهم ساخت. بی تردید پیوند ملت های مسلمان با آموزه های اسلامی مانعی بزرگ در موفقیت فمینیسم است. از این رو، طرفداران این جنبش با طرح الگوهای بومی و با ظاهری اسلامی به دفاع از فمینیسم پرداخته و با تفسیرهای جدید از متون دینی، مفاهیم دینی را در خدمت نهضت فمینیسم قرار دادند. مخالفان فمینیسم اسلامی این مفهوم را مفهومی متناقض دانسته و توجه به هر یک از مفاهیم «اسلام» و «فمینیسم» امکان مفهومی این ترکیب را به چالش می کشند. در این شرایط بررسی امکان مفهومی «فمینیسم اسلامی» و انواع آن، با توجه به روند رو به رشد آن در جوامع اسلامی و داعیه ی طرفداری از این گرایش در میان زنان مسلمان، امری ضروری است. از میان طرفداران «فمینیسم اسلامی» فاطمه مرنیسی و هبه رئوف عزت از چهره های شاخص در قید حیات هستند که تحلیل مهم ترین کتاب آنان در مشخص ساختن جایگاه این دو در قائله ی فمینیسم اسلامی و روشن شدن دیدگاه طرفداران این گرایش فمینیستی کمک می نماید. پایان نامه حاضر، پس از بررسی امکان مفهوم فمینیسم اسلامی و چالش های پیش روی آن، به تحلیل گفتمان کتاب «زنان پرده نشین و نخبگان جوشن پوش» فاطمه مرنیسی و کتاب «مشارکت سیاسی زن- دیدگاه اسلامی»، هبه رئوف عزت می پردازد.