بررسی تأثیر غلظت های تحت کشنده کادمیم بر برخی پارامترهای آنزیمی، هماتولوژیک و تجمع زیستی در کبد ماهی شانک زرد باله (acanthopagrus latus).

فلزات سنگین به عنوان یکی از مهم ترین آلاینده های اکوسیستم های ساحلی مطرح می باشند. این فلزات به دلیل نیمه عمر بالا، سمیت زیاد برای آبزیان و بزرگنمایی زیستی طی زنجیره های غذایی می توانند اثرات مشخص و پایداری بر موجودات داشته باشند. کادمیم یکی از مهم ترین فلزات سنگین ناشی از ورود فاضلاب های صنعتی و صنایع مربوط به پالایش و استخراج نفت در محیط های دریایی است. در مطالعه حاضر به منظور ارزیابی اثرات مخرب ناشی از فلز سنگین کادمیم بر ماهیان، ماهی شانک زرد باله در معرض غلظت های مختلفی از این آلاینده قرار گرفت. بدین منظور آزمایشی برای تعیین lc50 ماهی شانک زرد باله به عنوان گونه مدل جهت ارزیابی اثرات مواجهه با کادمیم در آبزیان انجام شد. سپس با توجه به غلظت کشنده کادمیم، غلظت های تحت کشنده از این فلز برای تعیین اثرات بافتی، فیزیولوژیک و تجمع زیستی آن در کبد طی یک دوره دو هفته ای استفاده شد. جهت انجام این کار، نمونه های خون، پلاسما و کبد مورد سنجش های مختلف قرار گرفت. lc50 96h کادمیم بر ماهی شانک زرد باله 970/34 میلی گرم بر لیتر محاسبه شد. نتایج حاصل از تست سمیت تحت کشنده نشان داد که با افزایش غلظت کادمیم کاهش معنی داری در پارامترهای خونی مانند گلبول های سفید، گلبول های قرمز، هماتوکریت، هموگلوبین، شاخص mch و درصد لنفوسیت ها پس از گذشت 14 روز ایجاد می شود (05/0 > p). این در حالی است که درصد نوتروفیل ها افزایشی به میزان 77 درصد را از خود نسبت به گروه شاهد نشان دادند. در ضمن در میزان ائوزینوفیل ها، منوسیت ها، شاخص های mchc و mcv اختلاف معنی داری مشاهده نگردید. همچنین میزان پروتئین کل بعد از گذشت 7 و 14 روز در معرض قرار گیری ماهی شانک زرد باله با کادمیم کاهش معنی داری را از خود نشان داد در حالی که در زمان های ذکر شده در میزان گلوکز، ترنس آمینازها (alt و ast)، فسفاتازها (alp و acp) و همچنین تجمع زیستی فلز سنگین کادمیم افزایش معنی داری مشاهده شد (05/0 > p). با توجه به کاهش گلبول های سفید و قرمز خون مشخص شد که کادمیم بر بافت های خون ساز کلیه اثر گذاشته است. همچنین با توجه به تفاوت پاسخ انواع مختلف گلبول های سفید، نمایان شد که حساسیت گلبول های سفید و تخریب آن ها در اثر کادمیم به نوع گلبول سفید نیز وابسته می باشد. کادمیم علاوه بر تجمع زیستی در کبد، موجب آسیب های سلولی و بافتی گسترده ای در کبد شده است زیرا به موازات افزایش تجمع کادمیم در کبد، سطوح پلاسمایی آنزیم های کبدی نیز افزایش یافته است.