تأثیر عوامل غیر معرفتی در معرفت دینی از منظر صدرالمتألهین
پایان نامه
- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی
- نویسنده لیلا شایسته رخ
- استاد راهنما نفیسه ساطع اقدس یزدی
- سال انتشار 1391
چکیده
معرفت، به معنای باور صادق موجّه و به تعبیر صدرالمتألّهین، صورت علمی حاکی از حقیقت خارجی و مطابق با آن است. معرفت دینی که از مباحث مهم معرفت شناسی به شمار می آید، معرفتی برگرفته از دین و در مورد دین است که از مسائل بنیادین این نوع از معرفت، مسأله مبدأ و معاد است. یکی از مباحث اساسی در حوزه معرفت دینی، سوال از تأثیر یا عدم تأثیر عوامل غیرمعرفتی در این نوع معرفت و چگونگی تأثیر آن عوامل، بر فرض وجود چنین عواملی است. آگاهی از این عوامل غیرمعرفتی و مکانیسم تأثیر آن ها بر شناخت انسان از دین و مسائل بنیادین آن، نقش به سزایی در دست-یابی به معرفت دینی صادق نیز در نیل انسان به کمال حقیقی خویش ایفا می کند. براساس آراء صدرا، این عوامل به دو قسم مفید یا موثر و منفی یا بازدارنده تقسیم می گردد. عوامل غیرمعرفتی موثر بر معرفت که از آن ها به فضائل و کمالات اخلاقی و عبادی یاد می شود، عبارتند از: تصفیه و جهاد با نفس، ریاضت، حسن خلق، تقوا، خوف و خشیّت، همراهی علم و عمل- عمل صالح، نماز، عبادت، طاعت و اخلاص.عوامل مذکور، باعث ایجاد و رشد و بالندگی معرفت می گردد و حجب میان نفس و حقیقت را برطرف نموده، قلب را مهیّای دریافت معارف حقّه می سازد. در مقابل، عوامل غیرمعرفتی منفی، که همان معاصی و رذائل اخلاقی است، نظیر گناه، جهل و غفلت، حبّ دنیا، عجب و کبر، حسد، کینه و عشق، پیروی از هوای نفس، ریا، شرک، نفاق، حبّ جاه و مقام، تقلید، حیا و کفر، آرزوهای طولانی و وسوسه، قلب را مکدّر می کند و در نتیجه، آن را از تابش نور معرفت محروم می گردانند؛ چرا که تنها قلب عاری از هرگونه آلودگی، قابلیّت دریافت نور معرفت را دارد.
منابع مشابه
تأثیر عوامل غیر معرفتی در کسب معرفت شهودی از منظر قرآن
این طرح در مورد تأثیر عوامل غیر معرفتی در کسب معرفت شهودی از منظر قرآن است. شهود درک بی واسطه و مستقیم معارف است. چون انسان باید به کمال لایق انسانیت خویش برسد، باید سطح آگاهی او بالا برود.از طرفی هر چه درک او از خود و محیط اطراف خود بیشتر باشد، امکان رسیدن به این کمال بیشتر است. پس بهترین نوع معرفتی که می تواند حاصل کند معرفت شهودی است. این معرفت هم قابل اکتساب است و در جهت رسیدن به آن ع...
15 صفحه اولتأثیر عوامل غیر معرفتی در شکلگیری باور از منظر قرآن کریم
معرفت و بهطور خاص باور و اعتقاد آدمی، یکی از مهمترین ارکان در تعیین هویّت انسان و شکلگیری فرد و اجتماع است که از دیرباز مورد توجّه و پژوهشهای فراوانی از دیدگاههای مختلف بوده است. یقیناً باورهای انسانی همانند سایر پدیدههای دیگر، همانگونه که در برخی از امور تأثیرگذار است، از عوامل و علل معرفتی و غیر معرفتی نیز اثر میپذیرد. قرآن کریم، این تأثیرگذاری و تأثیرپذیری معرفت را با همهی ابعاد آن مور...
متن کاملتأثیرپذیری معرفت از مؤلفههای غیر معرفتی از دیدگاه لیندا زگزبسکی
معرفت از مهمترین دستاوردهای بشر در مواجهه با پدیدهها و حقایق هستی است که با توانایی شناختی خویش به آن دست مییابد. در طول تاریخ فلسفه همواره این دغدغه وجود داشته است که آیا باورهای انسان از ساحتهای غیرمعرفتی وی و نیز عوامل بیرونی تأثیر میپذیرد یا خیر و اگر چنین است، آیا به لحاظ معرفتی امری مقبول است یا باید عامل را از این تأثیرات آگاه کرد و او را از این تأثیر برحذر داشت. زگزبسکی، از معرفتش...
متن کاملنقد نسبیت معرفت دینی از منظر قرآنی
نسبیت معرفت دینی را میتوان از مهمترین مبانی پلورالیسم دینی به شمار آورد. این نظریه متأثر از روش هرمنوتیک غرب است که تلاش میکند این روش را در فهم و تفسیر متون دینی به کار برده، فهم صحیح متن دینی را دستنایافتنی بنمایاند. نسبیتگرایان معرفت دینی برای اثبات مدعای خود به دلایلی چون: تفکیک میان واقعیت و درک ما از واقعیت، ذوبطون و صامت بودن متون دینی و نیز همگانی بودن فهم دینی استناد کردهاند. ای...
متن کاملنقش ابزارهای معرفتی (حس، عقل، قلب) در معرفت دینی
در این مقاله با روشی کتابخانهای-تحلیلی، معلوم شده که حس ابزاری غیرمستقل و مقدمهساز حکم عقل است. گاهی به دلایلی مانند ندیدن یا نشنیدن، نبود یا تقطیع روایات، نقل به مضمون آنها و نرسیدن قراین ، مقدمات لازم حکم درست عقل، فراهم نمیشود. عقل در اموری چون مبناسازی فلسفی و اصول فقهی، پایههای اصلی دین، کشف از حکم شرعی(نه انشای حکم مولوی)، لحاظ همه ابعاد وجهات مسائل، در تولید، تغییر و تکامل معرفت ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
نوع سند: پایان نامه
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023