مطالعه پتروگرافی و محیط رسوبی سازند بادامو (ژوراسیک زیرین – میانی) در کوه های شتری، شرق ایران

سازند بادامو (توآرسین بالایی- باژوسین میانی) به طور عمده دربردارنده سنگ آهک و شیل است و در شرق ایران گسترش دارد. سازند بادامو به گونه هم شیب بر روی سازند شمشک قرار دارد و مرز بالایی آن در منطقه کرمان با سازند هجدک هم شیب و مشخص و در منطقه طبس و خراسان جنوبی با سازند بغمشاه هم شیب و ناگهانی و گاه تدریجی است. هدف این پژوهش، بررسی پتروگرافی سنگ ها و شناسایی میکروفاسیس های مختلف است که در نهایت منجر به بازسازی و ارائه مدل رسوبی مناسب و نیز تعیین محیط رسوبگذاری قدیمه، شده است. بدین منظور دو برش اصفاک با لیتولوژی ماسه سنگ در استان خراسان جنوبی و برش جنوب غرب اصفاک با لیتولوژی سنگ آهک در استان یزد مورد مطالعه قرار گرفته اند. با مطالعه پتروگرافی 103 مقطع نازک از این سازند، مجموعاً شش ریزرخساره کربناته که در چهار کمربند رخساره ای دریای باز کم عمق، پشته، لاگون نیمه بسته و کانال جزر و مدی و نیز پنج رخساره سنگی آواری که در محیط ساحلی نهشته شده اند، شناسایی شده است. بررسی شواهد و مقایسه رخساره های مشاهده شده با رخساره های استاندارد نشان می دهد که سازند بادامو در یک رمپ هموکلینال شامل زیر محیط های رمپ داخلی، رمپ میانی و رمپ خارجی نهشته شده است. بر اساس مطالعات ماسه سنگ ها، سنگ منشأ سازند بادامو دگرگونی و آذرین نفوذی است و در محدوده های کوهزایی با چرخه مجدد، کمان شکافته و کراتون داخلی قرار می گیرد. آب و هوا در زمان تشکیل رسوبات نیمه مرطوب و معتدل بوده ولی فرآیند حمل ونقل طولانی نبوده و رسوبات سریع دفن شده اند و کانی های ناپایدارتر مثل فلدسپار فرصت تجزیه نداشته اند. مطالعات ژئوشیمیایی نمونه های سنگ آهک، مقادیر زیاد کلسیم و کم منیزیم را نشان می دهد. همچنین، بررسی مقادیر عناصر اصلی و فرعی حاکی از آن است که آراگونیت کانی کربناته اولیه در سنگ های آهک سازند بادامو بوده است و نیز این سنگ ها در یک محیط دیاژنتیکی متئوریک فریاتیک و تدفینی به تعادل رسیده اند. به علاوه تغییرات نسبت sr/ca در برابر مقادیر mn، نشان می دهد که تبادلات دیاژنتیکی در یک سیستم باز رخ داده است. سنگ های مورد مطالعه به طور گسترده ای تحت تأثیر فرآیندهای دیاژنتیکی مختلف قرار گرفته اند که مهمترین آن ها شامل سیمانی شدن، انحلال، فشردگی، نئومورفیسم افزایشی، میکرایتی شدن، شکستگی، پر شدگی رگه ها و در مواردی آشفتگی زیستی می باشد. تفسیر توالی های پاراژنتیکی سازند بادامو نشان دهنده تأثیر فرآیندهای دیاژنزی در محیط های متئوریکی و تدفینی است که توسط داده های ژئوشیمیایی تأیید می شود.