مطالعه صفات مرفولوژی و کیفی میوه چند ژنوتیپ منتخب گلابی وحشی(.pyrus sp) در استان گیلان

از جنس گلابی pyrus، 10 تا 12 گونه در ایران وجود دارد که در رشته کوه های البرز، زاگرس و شمال خراسان پراکنده اند. مصرف میوه برخی ژنوتیپ های وحشی گلابی در کشور ما به ویژه در استان گیلان بسیار مورد توجه مردم است. به رغم تنوع بسیار گسترده، اطلاعات مدونی در مورد این گلابی ها در دست نیست. به منظور بررسی و مقایسه صفات مرفولوژیکی و صفات کیفی 10 ژنوتیپ گلابی وحشی (pyrus sp.)(خوج) استان گیلان آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی اجرا شد. صفات رویشی و ظاهری این ژنوتیپ ها شامل صفات درخت، شاخه، برگ و میوه بر اساس دستورالعمل ملی آزمون یکنواختی، تمایز و پایداری در گلابی (dos) مطابق با دستورالعمل اتحادیه بین المللی حمایت از ارقام گیاهی (upov) ارزیابی شدند. همچنین صفات فیزیکی میوه مانند اندازه، ، تعداد کل بذر، بذور زنده و صفات شیمیایی از قبیل کل مواد جامد محلول (tss)، درصد اسیدهای آلی (ta)، نسبت مواد جامد محلول به اسید کل (tss/ta)، اسیدیته میوه (ph)، ویتامین ث، فنل کل (پوست و گوشت)، فلاونوئید (پوست و گوشت)، کاتچین (پوست و گوشت) و کلروژنیک اسید (پوست و گوشت) اندازه گیری شدند. بر اساس نتایج تجزیه همبستگی، بین طول دمبرگ با سطح برگ و کلروفیل کل با سطح برگ رابطه مستقیمی وجود دارد. بین ظرفیت آنتی اکسیدانی گوشت همبستگی معنی دار (488/0= r) در سطح 1% با فنل گوشت و در سطح 5% با فنل پوست (370/0= r) و فلاونوئید گوشت (431/0 = r) مشاهده گردید. نتایج نشان داد که ژنوتیپ 479 با بالاترین نسبت tss/ta دارای برترین شاخص طعم بود. بیشترین مقدار فنل کل گوشت میوه در ژنوتیپ 493 (63/11 میلی گرم بر گرم بافت تازه) و کمترین مقدار فنل کل گوشت در ژنوتیپ های 479 و 470 (83/3 میلی گرم بر گرم بافت تازه) مشاهده شد. تجزیه کلاستر 10 ژنوتیپ انتخابی بر اساس تمامی صفات، ژنوتیپ ها را در 3 کلاستر گروه بندی کرد. با انجام تجزیه به مولفه های اصلی، 29/29% از کل واریانس متغیرهای اولیه را توجیه نمود. ژنوتیپ 479 دارای میوه با اندازه بزرگ، خیلی آبدار، با کمترین درصد اسید آلی و بیشترین شاخص طعم (tss/ta)، مناسب برای تازه خوری پیشنهاد شد.