بررسی تأثیر رسوب بر کاهش نفوذپذیری پروژه های پخش سیلاب (مطالعه موردی ایستگاه پخش سیلاب برآبخوان شهرستان جاجرم)

تأثیر رسوبات همراه سیل بر روند کاهش نفوذپذیری سطحی خاک در داخل عرصه ی پخش سیلاب مورد بررسی محققین مختلف بوده است. در این تحقیق به این موضوع در ایستگاه جاجرم پرداخته شده است. میزان نفوذپذیری به روش استوانه های مضاعف در داخل عرصه ی پخش به تعداد 27 مورد و نمونه های شاهد به تعداد 9 نمونه اندازه گیری شد. نتایج نشان می دهد عرصه ی مورد مطالعه با نفوذپذیری اولیه ی 5/22 سانتی متر در ساعت در طبقه بندی نفوذپذیری متوسط قرار دارد. این عرصه طی 14 سال بهره برداری با 37 مورد رخداد سیل مواجه بوده است. در این تحقیق به رابطه بین دفعات سیل گیری و درصد کاهش نفوذپذیری پرداخته شده. باتوجه به اینکه در سیلابهای مختلف سیل گیری بین نوار های 1 تا 9 متفاوت است. بیشترین کاهش نفوذپذیری با 82/95 درصد کاهش در نوار شماره ی یک و کمترین میزان کاهش در نوار شماره ی 8 با 11/69 درصد کاهش مشاهده می شود. وابستگی میزان کاهش نفوذپذیری سطحی با دفعات سیل گیری در سطح 99 درصد معنی دار است و در این خصوص برای ایستگاه پخش سیلاب جاجرم رابطه ای بر نتایج آزمایش های صحرایی برازش داده شده است. بررسی دانه بندی 10 نمونه رسوبات داخل کانالهای پخش نشان می دهد قطر متوسط رسوبات وارده به عرصه در محدوده ی سیلت بوده و رسوبگذاری به سمت پایین دست ریزدانه تر می شود. روند تغییرات بافت خاک در اثر رسوبگذاری در 4 پروفیل حفر شده در داخل عرصه نشان می دهد که لایه ی سطحی 0تا 30 سانتی متری به سمت ریزدانه شدن پیش رفته و این روند با شدت کمتر در افق 30 تا 60 سانتی متر نیز مشاهده می شود ولی در افق 60 تا 90 سانتی متر تغییرات معنی داری مشاهده نمی شود