ارائه راهکارهای ارتقای کیفیت زندگی بر مبنای رضایتمندی سکونتی (نمونه موردی: محله ده ونک)

امروزه با توجه به رشد سریع جمعیت و شهرنشینی و به دنبال آن زوال محیط های شهری در جهان و به خصوص در کشورهای در حال توسعه فشارهای زیادی به محیط های شهری وارد شده و این امر باعث افت کیفیت زندگی در محیط مسکونی گردیده است. از آن جا که افزایش رضایتمندی یکی از جنبه های ارتقاء کیفیت زندگی ساکنان است، ایجاد یک محیط با کیفیت، به منظور تأمین حس رفاه و رضایتمندی در ساکنان، امری ضروری می باشد. از طرف دیگر، کیفیت زندگی در محیط های سکونتی شهری و از جمله شهرهای ایران، با انواع مخاطراتی که باعث کاهش رضایت ساکنان می شوند، مواجه می باشد. بنابراین با توجه به وجود برخی چالش ها و لزوم توجه به مقوله رضایتمندی ساکنان شهرها به منظور بهبود کیفیت زندگی آن ها، این موضوع اهمیت دوچندان می یابد و در صورت عدم توجه به این مسأله کاهش تدریجی کیفیت زندگی در محلات و نیز کاهش رضایتمندی مردم را به دنبال خواهد داشت. این پژوهش با شناسایی عوامل ارتقاء کیفیت زندگی در محلات شهری سعی دارد مشخص کند که آیا با اعمال این عوامل می توان به میزان رضایتمندی سکونتی مطلوب دست یافت. همچنین پیشنهاد شده که در محله ده ونک به عنوان مورد پژوهی، برای دستیابی به کیفیت زندگی برتر، باید در زمینه های مسکن، حمل و نقل عمومی، فضاهای باز و سبز و... مداخلاتی صورت گرفته و راهکارهایی برای بهبود آن ها ارائه گردد. از این رو هدف کلی از پژوهش حاضر سنجش و بومی سازی شاخص های کیفیت زندگی در محله ده ونک و ارائه راهکارهایی برای ارتقای کیفیت زندگی بیان شده است. مبانی نظری تحقیق و عوامل موثر بر رضایتمندی سکونتی از نظریات محققان مختلف نظیر آمریگو و آراگونس، بیکر، بونایتو، آدریانس و... استخراج گردیده است. مدل رضایتمندی به عنوان پایه هایی برای ارزیابی شاخص های کیفیت زندگی در قالب 4 بعد کالبدی- فضایی، اجتماعی- اقتصادی، عملکردی- خدماتی و ادراکی طراحی شده است. روش تحقیق تحلیلی- توصیفی بوده و جهت ارزیابی نهایی و تحلیل داده ها از نرم افزار spss و روش های آماری نظیر میانگین، ضریب همبستگی اسپیرمن و برای ارائه راهکارها از تکنیک سوات استفاده می شود. شیوه جمع آوری اطلاعات میدانی از طریق برداشت عینی محقق و مصاحبه با مسئولین و پر کردن پرسشنامه می باشد. ارزیابی ها و نتایج تحلیل نشان می دهد که رضایتمندی کلی ساکنان از محله ده ونک در حد متوسط است. بیشترین رضایتمندی از معیارهای روابط همسایگی بالا در بین ساکنان، متراژ واحد مسکونی، حس تعلق خاطر به محله و... بیان شده است. همچنین براساس تحقیق مشخص شد که از بین ویژگی های فردی، متغیرهای جنسیت، شغل، تحصیلات و تعداد خانوار بر روی رضایتمندی سکونتی تأثیرگذار هستند.