بررسی تحلیلی آراء هرمنوتیکی محمد مجتهد شبستری و نصرحامد ابوزید و دلالت-های آن ها در تربیت دینی

هدف کلی این پژوهش آن است که آراء هرمنوتیکی محمد مجتهد شبستری و نصر حامد ابوزید تحلیل و سپس دلالت های آن ها در تربیت دینی استنتاج گردد. با توجه به این هدف ابتدا به شباهت ها و بعد به تفاوت دیدگاه های هرمنوتیکی این دو نواندیش در خصوص متون دینی پرداخته شده است. سپس دلالت های آن ها در قلمرو تربیت دینی مورد بررسی قرار گرفته است. داده های مورد نیاز با روش سندکاوی جمع آوری شده است. تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده با رویکرد تفسیری ـ تجریدی و روش تحقیق مورد استفاده روش تحلیل محتوای استقرایی و غیرجهت دار می باشد. نتایج تحقیق نشان داد که بین آراء هرمنوتیکی هر دو نواندیش در خصوص تفاوت بین دین و معرفت دینی، لزوم نگره ی تاریخی داشتن به متون دینی، دور هرمنوتیکی در روند فهم این متون و پایان ناپذیری تفسیر آن ها، بهترین فهم در سایه ی تفسیر ضابطه مند و تأویل در افق زمان تفسیر، ترجمه ی متون دینی از افق دیروز به افق امروز و... شباهت برقرار است. تفاوت دید گاه های این دو صاحبنظر تنها در کلی نگری مجتهد شبستری به مقوله ی فهم متن دینی (هرمنوتیک) و جزئی نگری نصرحامد به نشانه شناسی متن (semantic) می باشد. دلالت های قابل استنتاج در آراء این دو نواندیش در وجوه اهداف، روش و ویژگی های محتوای درسی نیز بررسی شد. در نهایت برای جبران کمبودهای این رویکرد به تلفیق آن با رویکرد عرفانی پرداخته شد. بدین ترتیب مفهوم تربیت دینی در معنای رویکرد تلفیقی، هدف غایی، اهداف میانی و کوتاه مدت در این رویکرد جدید و همچنین طرز تلقی آن نسبت به مربی، متربی، متون درسی و فرآیند ارزش یابی در قلمرو تربیت دینی بیان گشت.