بررسی میزان نقش ناتو در تحولات لیبی و تونس

تحولات به وقوع پیوسته در خاورمیانه و شمال آفریقا در سالهای 2010 و 2011 که منجر به بروز اعتراضات فراگیر مردمی و به طبع آن پیروزی انقلابیون در چندین کشور انجامید، جهت گیری ها و سیاست های متفاوتی را از سوی غرب به رهبری ایالات متحده آمریکا و بازوی اجرایی سیاست هایش (ناتو) را در منطقه در پی داشت. ناتو به همراه ایالات متحده آمریکا به بهانه مداخله بشر دوستانه، با ایفای نقشی فعال در تحولات لیبی و با تصویب قطعنامه های 1970 و 1973 در شورای امنیت و ایجاد منطقه پرواز ممنوع بر فراز لیبی و با کمک مستقیم و غیر مستقیم خود به انقلابیون لیبیایی نقش مهم و قابل توجهی در سرکوب نیروهای وفادار معمر قذافی و پیروزی انقلابیون داشت ولی در تونس به عنوان اولین کشور منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا که دچار انقلاب شد و سرآغاز حرکتی عظیم در منطقه شد، به دلیل غیر منتظره بودن تحولات تونس و زمان کم به نتیجه رسیدن انقلابیون در رسیدن به پیروزی (در کمتر از یک ماه از شروع خیزش مردمی و با تداوم اعتراضات مردمی انقلابیون به پیروزی رسیدند) ناتو و سایر سازمان ها و کشورهای مهم و تأثیر گذار در عرصه های منطقه ای و جهانی به نوعی غافلگیر شدند و نتوانستند تحولات بعدی نظیر انتخابات مجلس موسسان و سایر تحولات به وقوع پیوسته در این کشور را بر اساس سیاست ها و برنامه های تعیین شده خود کنترل و جهت دهی کنند. البته تونس به اندازه لیبی برای غرب و نهاد ها و سازمان های منطقه ای و بین المللی مهم و قابل اعتنا نیست همانطور که هم اکنون سیاست ها و رویه های اعمال شده توسط غرب در برابر تحولات بحرین، عربستان سعودی، سوریه و در نگاهی فراتر تحولات جمهوری اسلامی ایران، افغانستان و پاکستان و سایر کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا به تناسب زمان و شرایط حاکم بر عرصه های منطقه ای و جهانی تغییر می کند. در پژوهش حاضر ضمن بررسی تحولات روی داده در لیبی و تونس در سالهای 2010 و 2011، میزان نقش ناتو در تحولات لیبی و تونس نیز به صورت مبسوط مورد بررسی و ارزیابی قرار خواهد گرفت.