ارزیابی دقت نقشه های حاصل از تولید و ترکیب مدل های رقومی ارتفاعی راداری(ers1,2( و اپتیکی(irs-p5) در ناحیه لواسانات

چکیده: مدل رقومی زمین ابزار ارزشمندی برای انجام بسیاری از مطالعات علوم زمین است. این زیرساخت داده ای توسط افراد و محققین زیادی و به روش های بسیار متنوعی تولید می گردد. در ساخت این مدل رقومی دو موضوع دقت و هزینه به عنوان چالش های اصلی مطرح هستند. ترکیب بهینه ی دقت و هزینه می تواند یک مدل رقومی مناسب را برای کاربران معرفی نماید. ساخت مدل رقومی از داده های راداری در مقام مقایسه با داده های اپتیکی از هزینه اندک تر برخوردار بوده و مورد توجه و تاکید بسیاری از محققان است. تولید مدل رقومی ارتفاعی از داده های ماهواره ers در عرصه ی به ابعاد 100 کیلومتر در 100 کیلومتر درقالب یک سین هزینه نسبتا ناچیزی را به دنبال داشته و تولید آن در مدت زمان اندکی میسر است. از سوی دیگر داده های اپتیکی مانند استریو مدل های کارتوست هرچند واجد دقت بیشتری نسبت به داده های راداری است، لیکن پوشش فضایی اندک این داده (10تا 25 متر برای کارتوست 2 و 1) کیلومتر و همچنین هزینه بالای خرید در کنار هزینه های تولید gcp حاصل از عملیات پیمایشی، تولید مدل رقومی ارتفاعی از این نوع داده را پرهزینه و زمان بر ساخته است. مزایای مدل رقومی راداری و محدودیت های آن از نظر تامین دقت مناسب، ترکیب این داده با داده های اپتیکی در راستای تامین مدل رقومی ارتفاعی با دقت و هزینه و زمان بهینه را ضرورت می بخشد. مبتنی بر این ضرورت مساله تلفیق این دو مدل رقومی برای ساخت مدل رقومی بهینه مورد توجه این تحقیق قرارگرفت. در این راستا ابتدا مدل رقومی راداری با معرفی dem از پیش ساخته srtm تهیه و اقدام به سنجش دقت آن از طریق بیش از 200 نقطه کنترل زمینی، گردید. نتایج این ارزیابی موید اندک بودن دقت این مدل (میانگین 157متر) به خاطر ناکارایی dem حاصل از داده های srtm و اثر آن در کاهش مقادیر دقت است. به طوری که دقت در نواحی واجد توپرگرافی اندک تا حدود زیادی بهینه و پذیرفته بوده ( دقت متوسط 8 تا 10متر) لیکن دقت در نواحی کوهستانی و پرشیب به خاطر از عدم امکان حذف کامل اثر توپوگرافی و سایر اثرات ژئومتری، بسیار اندک بود. جایگزینی مدل رقومی حاصل از داده های اپتیکی با دقت متوسط 25متر در بخش کوهستانی تصویر به جای مدل رقومی srtm دقت مدل رقومی خروجی از تصاویر راداری را بهینه نموده و میانگین دقت را به 76 متر کاهش داد. مقایسه پیکسل مبنای مدل رقومی راداری با مدل رقومی اپتیکی با مرجع نقاط کنترلی موید بهینه بودن دقت در برخی از پیکسل های مدل اپتیکی و همچنین مدل راداری است. به بیان دیگر متاثر از ژئومتری متفاوت این دو داده دقت به صورت همسان در یکی بهینه تر از دیگری نبود بلکه برخی نواحی در مدل راداری دارای دقت بهینه و برخی نیز در مدل اپیتکی واجد چنین دقتی بودند. مبتنی بر این یافته اقدام به ترکیب این دو مدل بر اساس نگاهداشت نقاط با دقت بهینه از دو مدل و نگاشت مجدد آن در فرم یک مدل رقومی ارتفاعی گردید. بدین منظور پس از اعمال فیلترهای مختلف داده های با دقت بهینه از دو تصویر جدا و مجددا در فرم یک تصویر جدید تولید گردید. ارزیابی دقت خروجی مدل نهایی موید افزایش مقادیر دقت ارتفاعی و فراهم آوری دقت ارتفاعی 23متر در مدل ترکیبی است. لذا دقت نهایی حدود 3 متربهبود یافته است.