مطالعه رابطه خصوصیات تحکیم پذیری و انتشار مولکولی خاک رس منطقه نازلوی ارومیه

مهمترین مکانیزم انتقال آلودگی در خاک رس به علت پایین بودن تخلخل آن، حرکت آلودگی به طریق انتشار مولکولی می باشد. در این تحقیق، رابطه بین تغییرات ضریب تخلخل خاک در اثر پدیده تحکیم با تغییرات ضریب انتشار مولکولی یون کلر در خاک رس به روش آزمایشگاهی مطالعه شده است. خاک مورد مطالعه از محل منطقه نازلوی ارومیه که در شمال این شهرستان واقع شده است، نمونه برداری شده است. جهت انجام آزمایش ها، ابتدا توسط دستگاه تحکیم، خصوصیات تحکیم پذیری نمونه خاک رسی مطالعه و پارامترهای تحکیم خاک تعیین شد. سپس در هر درجه تحکیم خاک، برای تعیین ضریب انتشار مولکولی، نمونه استوانه ای شکل خاک رس، پس از رسیدن به میزان تحکیم مشخصی، مستقیما از دستگاه تحکیم خارج و پس از جایگذاری در محفظه مدل از پیش طراحی شده، تحت پدیده انتشار مولکولی مستقیم به داخل خاک قرار گرفت. در طول آزمایش از مخزن آلوده به یون کلر واقع در بالای نمونه خاک نمونه برداری شد و سپس پروفیل غلظت-زمان مشاهده ای رسم گردید. با توجه به ضخامت کم نمونه خاک رسی، رسم پروفیل غلظت-عمق برای آن امکان پذیر نبود. تحلیل نظری انتشار مولکولی مدل ساخته شده توسط نرم افزار «pollute» انجام شد و پروفیل های پیش بینی شده نظری روی نتایج مشاهده ای منطبق گردید و ضرایب انتشار مولکولی یون کلر پس از حصول بهترین برازش بین پروفیل های مشاهده ای و نظری در خاک رس بدست آمدند. تطابق خوب نتایج آزمایشگاهی مشاهده ای و نتایج پیش بینی شده نظری نشان داد که مدل طراحی شده، روش های آزمایشگاهی به کار گرفته شده و مدل نظری استفاده شده از دقت خوبی برخوردار هستند. از نتایج بدست آمده در این مطالعه برای محاسبات انتقال آلودگی در خاک رس می توان استفاده کرد. با توجه به اینکه نتایج بر اساس مقیاس آزمایشگاهی حاصل شده اند، جهت حصول نتایج دقیق تر نیاز به مطالعات صحرایی می باشد.