بررسی نظریه وجود ذهنی در حکمت متعالیه صداریی و مدلول های تربیتی آن

فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی یکی از علوم فلسفی اسلامی که با روش تعقلی و استدلالی به بازشناسی و بازنگاری بنیان های فلسفی و نظری تعلیم و تربیت اسلامی از یک سو، و استنتاج و استنباط مدلول های تربیتی متناسب با آنها از سوی دیگر می پردازد. با عنایت به تقدم معرفت شناسی بر جهان شناسی و انسان شناسی، و نیز با توجه به ابداعی و ابتکاری بودن بخش مهمی از فلسفه حکیم صدرالمتألهین شیرازی و جامعیت و فراگیری به نسبت بیشتر آن در قیاس با حکمت های مشایی و اشراقی، در این مقاله سعی شده است با استفاده از روش تحقیق تحلیلی- توصیفی، در بخش اول به بررسی مفهوم "وجود ذهنی" پرداخته و در قسمت دوم دیدگاه های معرفت شناختی فلسفه صدرایی در زمینه وجود ذهنی در دو بخش: الف- دیدگاه های عام: "بدیهی بودن علم"، "تجرد علم"؛ ب- دیدگاه های خاص: "از سنخ وجود بودن علم"، "اتحاد وجودی علم و عالم"، "رابطه ماهوی علم و معلوم"، "واقع نمایی علم"، "مرتبه مندی علم"، و "ابداعی بودن علم" به صورت منظم و طبقه بندی شده تبیین گردد و در نهایت استنتاج و استنباط مدلول های تربیتی این دیدگاه ها در قالب اصول تربیتی، بخش سوم این مقاله را تشکیل می دهد که عبارتند از: "اصل جهت دهی حرکت متربی از کثرت قسمی خارجی علم به وحدت مقسمی ذهنی آن"، "اصل گزینش و آموزش مواد درسی با معیار تعالی وجودی متربی"، "اصل گزینش و آموزش مواد درسی معرفت بنیان، به جای مواد درسی مظنون، مشکوک و موهوم"، "اصل گزینش و آموزش مواد درسی ناظر به واقع"، "اصل توسعه ی مداوم مرزهای وجود ذهنی جهان نما"، "اصل جایگزین سازی رویکرد معناگرا، به جای رویکرد ماده انگار"، "اصل جایگزین سازی نگاه جاودانه انگار به جای رویکرد فناپندار".