بررسی شعاع شمول قاعده جب در پرتو ادله اعتبار آن

آنچه در پیش رو داریم تتبع و تحقیقی است درباره، بررسی شعاع شمول قاعده فقهی «الاسلام یجبّ ما قبله» در پرتو اعتبار ادله آن؛ پاسخِ برخی از مسائلی که برای هر تازه مسلمانی، پس از تشرّف به دین مبین اسلام پیش می آید، با تکیه بر ادله اجتهادی. «الاسلام یجبّ ما قبله» بدین معنا ست که اسلام ما قبل خود را از بین می برد؛ به عبارتی مسلمان شدن کافر - چه کافر کتابی و چه غیر کتابی- موجب می شود که به برکت اسلام، تمام گناهان و ترک واجباتی که از او سر زده آمرزیده شود. در واقع این قاعده فقهی، اشعار به امتنان از جانب خداوند، و هم چنین تشویق و ترغیب برای مسلمان شدن کافران دارد. پذیرش اسلام توسط آنان، موجب از بین رفتن آثار اعمال بد زمان کفر ایشان می گردد و هم چنین عقوبت ترک واجبات آنان را از بین می-برد. لیکن شایسته نیست که این امتنان، موجب ضرر به غیر شود. این رساله علاوه بر تاثیر این قاعده بر حق الله، به تاثیر آن بر مسئولیت مدنی و کیفری پرداخته است. از جمله نتایج مهمی که از این تحقیق حاصل گردیده، شمول قاعده «الجبّ» در مسئولیت های کیفری، و عدم شمول آن در مسئولیت-های مدنی می باشد، که با استفاده از منابع اصلی فقهی و روایی بررسی شده است.