ویژگی های فقه الحدیثی منهاج البراعه

پایان نامه
چکیده

«منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه» اثر مرحوم میرزا حبیب الله خوئی از شروح مهم و برجسته‏ی نهج البلاغه در تاریخ شرح نویسی بر این کتاب گرانسنگ محسوب می‏شود. این اثر که در اواخر دوره‏ی قاجار به نگارش درآمده دارای ویژگی های خاصی است که آن را از دیگر شروح متمایز می کند و به همین دلیل در میان شروح نهج البلاغه جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده است. تبیین و بررسی ویژگی‏های این شرح در سه بخش انجام گرفته است. بخش اول در توضیح نکات بدیع فقه الحدیثی و نیز ویژگی‏های برجسته و خاصی است که در این اثر وجود دارد و در این میان به مواردی همچون مفهوم شناسی دقیق لغات، شرح حدیث به حدیث، پایبندی به ظاهر کلام، توجه ویژه به مباحث بلاغی، ترجمه‏ی خطبه‏ها و موارد دیگری پرداخته شده که به تفصیل از آنها سخن به میان آمده است. در بخش دوم از ویژگی‏های این شرح به تاثیر دیگر شروحی چون شرح ابن میثم بحرانی، شرح ابن ابی الحدید معتزلی و نیز شرح قطب الدین راوندی پرداخته شده است. مرحوم خوئی برای ارائه‏ی بیانی جامع در فهم و شرح احادیث به استفاده از شروح مذکور مبادرت ورزیده و در این راه تنها به استفاده‏ی صرف و نقل قول بسنده نکرده است بلکه در موارد زیادی به نقد نظرات و دیدگاه‏های شارحان مذکور پرداخته است. در بخش سوم از ویژگی‏های شرح منهاج البراعه به انگیزه‏های میرزا حبیب الله خوئی در پرداختن به اسانید نهج البلاغه و یافتن منابع و مصادر برای خطبه‏های نهج البلاغه پرداخته شده است. مرحوم خوئی از معدود شارحانی است که به بحث‏های سندی در نهج‏البلاغه پرداخته و پیش از او به این امر یا اساساً توجهی نشده و یا پرداخت اندکی صورت گرفته بود. برای اولین بار میرزا حبیب الله خوئی به صورت جدی وارد بحث سندی شده و تا آنجا که توانسته منابع و مصادری برای خطبه‏های نهج البلاغه یافته است. واژگان کلیدی: فقه الحدیث، نهج البلاغه، منهاج البراعه، میرزا حبیب الله خوئی، اسناد نهج البلاغه

منابع مشابه

قطب راوندی و شرح نهج‌البلاغه (منهاج البراعه)

قطب راوندی، عالم، فقیه، مفسر و محدث قرن ششم هجری است. تألیفات او نسبتا فراوان است. فقه‌القرآن، قصص الانبیاء و شرح نهج البلاغه موسوم به منهاج البراعه، که از قدیمی‌ترین شرحها است، برخی از آثار این دانشمند است. موضوع این مقاله بررسی روش قطب راوندی در شرح نهج البلاغه است. جنبه های ادبی، لغوی و کلامی، اساس شرح قطب است که نگارنده به آن پرداخته. بر خلاف تصور ابن ابی الحدید این شرح، اولین شرح نهج البلا...

متن کامل

واکاوی مؤلفه های بلاغی در «منهاج البراعه»

عظمت بلاغی کلام در مجموعه ی انسان ساز «نهج البلاغه»، شارحان مختلف را با توانمندی ها و بضاعت های علمی متفاوت، مسحور نموده است. «منهاج­البراعه فی شرح نهج­البلاغه»، اثر میرزاحبیب الله هاشمی خویی، یکی از مهم ترین و مبسوط ترین شروح «نهج البلاغه» در قرون اخیر به شمار می آید. در این نوشتار مهم ترین مؤلفه های بلاغی که در این کتاب تفسیری با هدف تبیین غنای ادبی عبارات علوی، مورد اهتمام قرار گرفته، بررسی ...

متن کامل

روش شناسی شرح منهاج البراعه قطب راوندی

بررسی و روش شناختی شروح نهج البلاغه سبب آشنایی با دیدگاهها و رویکردهای مختلف برای انتخاب و فهم بهتر نهج البلاغه است که محققان و مخاطبان دارای اهمیت زیادی است و خوانندگان را برای دستیابی به اهداف مورد نظر و شناسایی شرح بهتر هدایت می نماید. قطب راوندی از شارحان متقدم که شرح وی از اولین شروح در نهج البلاغه به شمار می رود که شارحان پس از وی خوشه چین خرمن وی بوده اند. این شرح هرچند شرحی ترتیبی و کام...

متن کامل

تحلیل فقه الحدیثی مدلول روایات مخلوق اول

در جوامع روایی، مجموعه‏‏ای از احادیث وجود دارند که بر اساس آن‌ها، آب، قلم، عقل، نور پیامبر اکرم۹، ارواح ائمه:، مشیت الهی و حروف معجم به ‌عنوان مخلوق اول معرفی‌شده‌اند که سبب تعارض ظاهری این اخبار است. در میان حدیث‌پژوهان دو رویکردِ جمع و نقد نسبت به این احادیث وجود دارد؛ جمع به این صورت که موارد مذکور، نام‏‏های حقیقتی واحدند و نقد به این صورت که مضمون یکی را تأیید و مدلول سایر موارد را ردّ کرده‏‏...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه امام صادق علیه السلام - دانشکده الهیات و معارف اسلامی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023