بررسی احادیث معرفت الله بالله

پایان نامه
چکیده

«شناخت خداوند متعال به خود خدا» که در روایات امامیه با تعبیر «معرفه الله بالله» از آن یاد شده، از دیرباز مورد گفتگوی اندیشمندان عرصه حدیث قرار گرفته است. کاوش در روایات معرفه الله بالله و کنکاش در نسبت و رابطه این اخبار با دیگر احادیث معرفت خدا، چنین می رساند که معرفت خدا تنها به اعطای الهی امکان پذیر است و وجود هر نوع واسطه معرفتی برای آن ذاتاً محال می باشد. این معرفت در دیاری دیگر به انسان ها عطا شده و این میثاق فطری پایه و مایه تذکر و یادآوری خدا در دنیا و اسباب احتجاج خدا بر خلق و بنیاد بسیاری از آموزه های فکری و اعتقادی امامیه است. در طول تاریخ تفکر شیعه، بسته به میزان تأثر عالمان و اندیشمندان از حدیث و خبر یا جریان های فکری و فرهنگی دیگر، نسبت به معنا و مراد این احادیث اظهار نظرها شده و در دوره هایی نیز این اخبار و مبنای مورد اشاره آن از اساس به فراموشی سپرده شده است. از جمع آوری و بازخوانی این اندیشه ها و بررسی میزان تطابق آنها با محتوای احادیث «معرفه الله بالله» می-توان به رواترین، رساترین و نزدیک ترین گفته ها به این احادیث دست یافت. این نگاشته بر همین اساس تنظیم یافته است. تحلیل مفاهیم واژه هایی چون معرفت، ذات و خدا، بررسی تاریخ خداشناسی در فلسفه یونانی، ادیان شرقی، ادیان الهی و نیز در فلسفه و عرفان دینی به ویژه حکمت صدرا، همچنین بحث در اعتبار و دلالت احادیث معرفه الله بالله، بـررسی فضای صدور این روایـات و شناسایی مسأله اصلی و مخاطب اختصاصی این روایـات، پژوهش هایی است که این مجموعه را پر برگ تر کرده است. چنان که در بیان آرا و اقوال بر آن تلاش شده است که تا حد امکان میزان تطابق درونی و انسجام داخلی هر نظریه، نیز مقدار مطابقت آن با آیات و روایات نیز به تصویر کشیده شود. کلید واژه ها: معرفت، الله/ معرفه الله بالله / اعطای معرفت / ادات معرفت / تذکر به خدا / فلسفه، عرفان، ادیان.

منابع مشابه

بررسی تأویل از دیدگاه آیت الله معرفت و ابن عربی

موضوع این مقاله بررسی ومقایسه تأویل از دیدگاه ابن عربی و آیت الله معرفت است. در رابطه با تأویل و معنای آن دیدگاه های مختلفی وجود دارد که با توجه به گوناگونی آن لازم دیدیم نظر ابن عربی و آیت الله معرفت را در این باره مورد مطالعه قرار دهیم. واژه تأویل هفده بار در قرآن بکار رفته است که در برخی موارد، به تأویل آیات قرآن اشاره دارد. این استفاده قرآن از تأویل سبب شد که بابی با عنوان تأویل آیات قرآن و...

متن کامل

نقش زنان در نقل احادیث رسول الله (ص)

باور غالب درباره محدثان زن چنین است که زنان احادیث زیادی نقل نکرده اند و اگر هم نقلی داشته اند، بیشتر در مسائل احکام فقهی زنان بوده است، در حالی که تحقیق و تفحص دقیق در احادیث نقل شده از پیامبر اکرم (ص) خلاف این مدعا را ثابت می کند و آشکار می نماید که همسران رسول الله (ص) و زنان صحابی آن حضرت در بیان و نقل احکام مربوط به زنان و مسائل تربیتی، اخلاقی، سیاسی، حقوقی، عبادی، دفاعی، نقش بسزایی داشته ...

متن کامل

جلوه‌ای از حاکمیت قانون‌گرا در احادیث سیرۀ رسول الله

The law- abiding attitude in the way of life of the Prophet who is the founder of the Islamic government, is apparently evident. The famous tradition which was narrated by experts and masses points to an event which occurred at the time of the Prophet’s government in Medina, where the Prophet prevented from committing any personal revenge and stressed on the duty of people of the Islamic societ...

متن کامل

معناشناسی نسخ تدریجی، مشروط و تمهیدی از منظر آیت الله معرفت رحمه الله تعالی

علامه معرفت از قرآن‌پژوهان برجسته معاصر، با وضع اصطلاحاتی همچون «نسخ مشروط»، «نسخ تمهیدی» و «نسخ تدریجی»، به دنبال برطرف کردن شبهات پیرامون نسخ در قرآن و بستن راه طعنه به قرآن عزیز بوده است. اما از آنجا که این نظریه در اواخر عمر شریفشان مطرح شد و فرصت کافی برای پرداختن و تحلیل بیشتر آن وجود نداشت، ابهاماتی در آن به وجود آمد که موجب خلط و عدم تفکیک این سه اصطلاح گردید. در این نوشتار با بررسی بیا...

متن کامل

معرفت الله در نهج البلاغه

شناخت خداوند و اطلاع از اوصاف خداوند به اندازه توان بشری یکی از اموری است که در آموزه­های دینی سفارش شده است و خداوند نیز راه­هایی را برای شناخت خود قرار داده است؛ بنابراین برای انسان قابلیت معرفت الهی وجود دارد و حتی از جایگاه بلندی هم در معرفت دینی برخوردار است. شناخت خداوند به دو گونه حصولی و حضوری قابل تصویر است. انسان می­تواند نسبت به ذات و صفات خداوند، شناخت حضوری داشته باشد؛ اما علم حصول...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

سایر - دانشکده علوم حدیث

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023