تأثیر پذیری غیر متقارن رشد اقتصادی از تکانه های قیمت نفت درایران 1350 تا 1387

نفت به عنوان یکی از نهاد ه های مهم تولید هر کشور به شمار می رود. نوسانات شدید قیمت نفت را تکانه نفتی می نامند (اثرات مثبت و منفی)، که منبع اصلی آشفتگی اقتصاد کشورهای تولید کننده وابسته به نفت، از جمله ایران است. نتایج حاصل از تجزیه واریانس با استفاده رویکرد خودتوضیح برداری (var) نشان می دهد که تکانه های مثبت قیمت نفت نقش بسیار مهمتری نسبت به تکانه های منفی قیمت نفت در توضیح نوسانات رشد اقتصادی دارد. همچنین نتایج حاصل از توابع عکس العمل آنی نشان می دهد که اثر یک تکانه منفی در قیمت نفت تا حدود دو دوره بر رشد اقتصادی بی تأثیر بوده ودر دوره سوم حدود 2درصد رشد اقتصادی را افزایش می دهد، از دوره سوم به بعد نیز نرخ رشد اقتصادی کاهش یافته به طوری که در بلند مدت اثر تجمعی آن صفر می شود، اثر یک تکانه مثبت در رشد اقتصادی در کوتاه مدت صفر بوده واثر تجمعی آن در بلند مدت به حدود 7درصد می رسد. که نشان دهنده اثر نامتقارن تکانه ی قیمت نفت، بر روی رشد اقتصادی می باشد. همچنین نتایج حاصل از توابع عکس العمل آنی برای فرضیه دوم که از برآورد یک مدل var دیگر بدست آمده است، نشان می دهد که اثر افزایش یک تکانه مثبت در درآمد های ارزی بر روی رشد اقتصادی در کوتاه مدت کمتر از10درصد و در بلند مدت بیش از25درصد رشد اقتصادی را به صورت تجمعی افزایش می دهد، که حاکی از همبستگی مثبت و بالای ما بین تولید ناخالص داخلی بدون نفت و درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفت می باشد. که وابستگی اقتصاد ایران به درآمدهای نفتی را تأیید می کند.