تأثیر سامانه زهکش زیرزمینی بر روی سطح آب زیرزمینی اراضی ران بهشهر با استفاده از modflow

ارزیابی عملکرد شبکه های آبیاری و زهکشی در عین حال که می تواند راهنمایی برای طراحی مدیریت سامانه های جدید باشد، با بازخورد نتایج عملکرد در همان سامانه قادر خواهد بود اصلاحات لازم در سامانه را بوجود آورده و پروژه را از شکست به موفقیت برساند. در این مطالعه، عملکرد سامانه زهکشی زیرزمینی در پایین آوردن سطح آب زیرزمینی، در بخشی از طرح 840 هکتاری شرکت کشت و صنعت ران، واقع در شهرستان بهشهر، مورد ارزیابی قرار می گیرد. بدین منظور 10چاهک در مسیر زهکش ها حفرمی گردد ونوسانات سطح آب آن ها اندازه گیری و ثبت می شود. سپس نوسانات سطح آب در گام های مختلف زمانی، توسط مدل ریاضی modflow به عنوان یک روش غیر مستقیم شبیه سازی می-گردد. داده های مورد نیاز مدل که از طریق شرکت مشاورطرح، سازمان هواشناسی و سازمان زمین-شناسی تهیه گردیده است به مدل وارد و در مرحله بعد، مدل برای منطقه کالیبره و صحت سنجی می-شود. مقدار ضریب همبستگی و مقدار rmse داده های مشاهده ایی و محاسبه شده به ترتیب 95/0 و 1/0 بدست می آیند. با وارد کردن مقدار باران طرح بعنوان تغذیه، در حالت ماندگار، و با فرض مقدار 1/0 متر به عنوان عمق اولیه سطح ایستابی، سطح آب زیرزمینی در حالت غیر ماندگار شبیه سازی می گردد. سپس عملکرد سامانه زهکش زیرزمینی با مقایسه مقادیر محاسبه شده در بحرانی ترین نقاط(وسط دو خط لوله زهکش زیرزمینی) با مقادیری که در طراحی مد نظر بوده، ارزیابی می گردد. این مقایسه نشان می دهد که هم در حالت ماندگار و هم در حالت غیر ماندگار، سامانه خوب عمل نکرده و عملا کارایی مناسبی ندارد. با بررسی های انجام شده و پیمایش های میدانی صورت گرفته، عوامل اصلی عدم کارایی این سامانه 1-عدم نگهداری صحیح 2- بهره برداری نادرست 3- انجام ندادن برنامه های توصیه شده ی شرکت مشاور توسط بهره بردار، تعیین می گردند.به ویژه استفاده از مواد آلی(پوسته برنج) به عنوان پوشش و فیلتر دور لوله زهکش را می توان عامل اصلی عدم کارایی سامانه دانست، زیرا این مواد عملا با گذشت زمان پوسیده شده و باعث گرفتگی و مسدود شدن لوله های زهکش گردیده وعملکرد آن را شدیدا کاهش داده است.