توالی یابی فاکتور رشد شبه انسولین- یک (igf-i) در تاسماهی ایرانی (acipenser persicus) و بررسی بیان آن طی رشد جبرانی

در این مطالعه تاثیر دوره‏های متفاوت گرسنگی و غذادهی مجدد متعاقب آن بر روی عملکرد رشد جبرانی، شاخص‏های بیوشیمیایی خون و بیان igf-i mrna در بچه تاسماهی ایرانی و در شرایط پرورشی یکسان به مدت 8 هفته مورد مطالعه قرار گرفت. پس از یک هفته سازگاری با شرایط آزمایشی، 375 عدد ماهی(با وزن متوسط 28/0± 06/108 (± انحراف استاندارد) گرم و به تعداد 25 عدد ماهی در هر حوضچه) به صورت کاملا تصادفی در 15 حوضچه مدور بتونی با حجم 1000 لیتر توزیع شدند. این مطالعه در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با پنج گروه آزمایشی و در سه تکرار شامل تیمار کنترل (c) (بدون دوره محرومیت غذایی) و تیمارهای یک (w1)، دو (w2)، سه (w3) و چهار هفته (w4) گرسنگی و چهار هفته غذادهی بعد از آن در همه گروه‏ها در حد اشتها بود. زیست سنجی ماهیان و نمونه‏برداری از خون و بافت در وسط (بعد از اتمام دوره‏های گرسنگی) و انتهای دوره آزمایشی (بعد از اتمام تغذیه مجدد) صورت گرفت. فاکتورهای وزن بدن، ضریب رشد ویژه (sgr)، ضریب چاقی (cf)، وزن به‏دست آمده (wg) و شاخص کبدی (hsi) در طول دوره گرسنگی بطور معنی داری کاهش یافت. وزن بدن در تیمارهای w2، w3 وw4 در مقایسه با تیمارهای شاهد و w1 بطور معنی‏داری کاهش یافت ولی بعد از دوره غذادهی مجدد، رشد افزایش یافت.بطوریکه وزن ماهیان در تیمار w1 به وزن ماهیان تیمار شاهد رسید و sgr بالاتری را نیز نشان دادند که بیانگر رشد جبرانی کامل در ماهیان این تیمار بود. اما ماهیان در تیمارهای دیگر آزمایشی علیرغم بروز sgr بالاتر، وزن نهایی آنها کمتر از تیمار شاهد بود و فقط رشد جبرانی نسبی را نشان دادند. شاخص کبدی در ماهیان در طول دوره گرسنگی کاهش ولی بعد از تغذیه مجدد در تیمارهای مختلف آزمایشی بطور معنی‏داری افزایش یافت. سطوح گلوکز و انسولین پلاسما طی گرسنگی و تغذیه مجدد متعاقب آن تغییر معنی‏داری نشان نداد. چربی کل و تری‏گلیسرید پلاسما طی دوره گرسنگی در تیمارهای مختلف گرسنگی نسبت به تیمار شاهد افزایش یافت و بعد از تغذیه مجدد کاهش یافت. نتایج کلونینگ و تعیین توالی igf-i cdna در تاسماهی ایرانی، منطقه کد کننده پروتئین (cds) متشکل از 162 اسید آمینه شامل پنج حوزه (دمین) a،b، c، d و e را نشان داد. توالی نوکلئوتیدی و پروتئینی igf-i در تاسماهی ایرانی دارای مشابهت بالایی با دیگر گونه های تاسماهیان از جمله تاسماهی استرلیاد، روسی، سیبری و فیل ماهی و همچنین دیگر گروه‏های مهره داران بود. نتایج این تحقیق نشان داد که بیان igf-i mrna در بافت‏های کبد و عضله طی دوره‏های گرسنگی و تغذیه مجدد تحت تاثیر قرار گرفت بطوریکه بیان igf-i mrna کبدی طی دوره گرسنگی نسبت به شاهد افزایش داشت و بعد از تغذیه مجدد بیان آن در تیمارهای مختلف گرسنگی کاهش یافت ولی همچنان نسبت به تیمار شاهد بالاتر بود. همچنین بیان igf-i mrna عضله در طول گرسنگی کاهش یافت و بعد از تغذیه مجدد سطوح آن در مقایسه با شاهد افزایش یافت . اگرچه سطوح igf-i mrna بین تیمارهای مختلف گرسنگی و تغذیه مجدد بین تیمارهای مختلف گرسنگی و تغذیه مجدد در بافت‏های عضله و کبد تفاوت معنی‏دار را نشان نداد. نتایج این پژوهش نشان داد که دوره های کوتاه مدت گرسنگی تاثیر منفی روی رشد تاسماهی ایرانی در مرحله جوانی نداشت. همچنین می‏توان نتیجه‏گیری نمود که بیان igf-i mrn بصورت آندوکرینی در کبد و همچنین پاراکرینی/ اتوکرینی در عضله، در رشد جبرانی القاء شده دارای نقش کلیدی نمی‏باشد