ترورهای سیاسی دوره سلطنت رضاشاه

ایجاد رعب و وحشت از سوی حکومت، از ویژگی های بارز دوره سردار سپهی است. با توجه به این مسأله که ابزار ترور یکی از ابزارهای کاربردی در دست صاحبان قدرت است و هر روز هم این موج گسترش فزاینده ای دارد در این پژوهش سعی شده که نتایج ترور افراد در ایران آن دوره و تأثیری که در سقوط حکومت پهلوی اول داشته است مورد بررسی قرار گیرد. در ابتدا سعی شده تا با ارائه کلیتی از اوضاع سیاسی ایران از آغاز قدرت گیری تا سقوط رضاشاه توسط متفقین و سپس ارائه تعاریفی از کلمه ترور مقدمه ای ایجاد شود برای بحث اصلی که همان مسأله ترورهای سیاسی در این برهه از تاریخ معاصر ایران است. گروه ها و افرادی که در این دوره به نحوی ترور شده اند را می توان در سه دسته تقسیم بندی کرد: روزنامه نگاران، شاعران و روشنفکران و کلا قلم به دستان را می توان در یک دسته قرار داد، تقریبا اولین تصفیه ها برای حذف مخالفین از میان روزنامه نگاران، شاعران و روشنفکران بوده است. عده ای را نیز سران ایلات و عشایر شامل می شدند که بنا به مصالح حکومتی و برنامه های بلند مدت رضاخان و برخی تحرکاتی که خود در منطقه داشتند مشمول سیاست تصفیه مخالفین قرار گرفتند و هر یک به نحوی از انحاء از میان برداشته شدند. عده ای از افراد ترور شده نیز از نظامیانی بودند که عده ای از آنها از ارکان اصلی پایه گذاری رژیم پهلوی و در ابتدا از حامیان سردار سپه بودند که به مرور زمان مورد غضب وی قرار گرفتند و نه تنها از صحنه سیاسی بلکه از صحنه گیتی نیز حذف شدند. فصول این پژوهش هم بر همین اساس قرار گرفته است. در نهایت و با بررسی این ترورها و نقشی که این افراد در صحنه سیاسی ایران ایفا می کردند متوجه می شویم که این سیاست شاید در کوتاه مدت باعث مهار کشور و اعمال نفوذ مطلقه شخص رضاشاه شد ولی در بلند مدت و با حذف یاران و حامیان دیرین و دیگر مخالفین باعث تنهایی وی شد و نوعی بیزاری در میان عموم نسبت به شخص شاه ایجاد شد که کنار گذاشته شدنش از صحنه سیاسی ایران را آسان تر کرد.