ترجمه بخش هایی از دائره المعارف قرآن لیدن درباره تکوین قرآن کریم همراه با نقد و تحلیل آن

دائره المعارف قرآن لیدن مهم ترین اثر ادبی معاصرغربی در معرفی قرآن کریم می باشد که دارای حدود هزار مدخل در پنج جلد می باشد. صدها نویسنده مسلمان و غیر مسلمان در خلق این اثر مشارکت کرده اند. در این پایان نامه، پنج مدخل مرتبط با یکدیگر انتخاب، ترجمه و نقد مختصری از آنها ارائه شده است. این مداخل عبارتند از: 1- مصاحف نوشته فردریک لیمویس 2- جمع قرآن نوشته جان بورتون 3- تاریخ قرآن نوشته گرهارد بورینگ 4- خلق قرآن نوشته ریچارد سی مارتین 5- رسم الخط قرآن نوشته سولانگ اوری این پنج مدخل به دلیل ارتباطشان در نحوه تکوین قرآن کریم برای ترجمه و نقد انتخاب شده اند. بررسی این پنج مدخل که همگی توسط پژوهشگران غربی نوشته شده ، ما را با دیدگاه دیگران درباره اسلام و قرآن و حتی اندیشه های خودمان آشنا می کند. در این مداخل، تلاش های منظم و روش مند پژوهشگران غربی به وضوح مشاهده می شود مثلاً در مدخل تاریخ قرآن در بحث تاریخ گذاری وقایع قرآنی نویسنده به زیبایی مواردی از وقایع قرآنی مثل سیر تکوینی نماز، سیر اسماء الهی و نیز حروف مقطعه و نیز ماجراهای حضرت ابراهیم (ع) و مکتب وی را در قرآن مورد بررسی قرار داده و با تعیین تاریخ تقریبی آیات سعی کرده است آن تاریخ ها را به صورت پازل مانند در کنار هم قرار داده و آنگاه تاریخ های مبهم وقایع قرآنی را روشن کند. در مدخل رسم الخط قرآن نیز شاهد بیان سیر تاریخی تکمیل رسم الخط قرآن در قرون اولیه اسلامی هستیم. این روش های ارزنده می تواند راهگشای ما در پژوهش هایمان باشد. البته نواقص و قضاوت های نادرست و تعارضات زیادی نیز در این نوشته ها مشاهده می شود. بی توجهی به نظرات ائمه اطهار (ع) و علمای شیعه، کاربرد احادیث ضعیف و اخبار واحد که وقوع تحریف در قرآن کریم را به خواننده القا می کند از اشکالات این نوشته هاست. تعارض بین جملات و قضاوت ها نیز ایراد دیگری است که در مداخل مصاحف، جمع قرآن و تاریخ قرآن فراوان مشاهده می شود. مثلاً در یک جا کلمات قرآن را عین کلمات خداوند معرفی می کند ولی در جای دیگر وجود و یا حذف برخی کلمات قرآن را به پیامبر(ص) و یا صحابه نسبت می دهد. کلیدواژه ها: قرآن، مصاحف، جمع ، تاریخ ، خلق ، رسم الخط ، لیدن، تکوین قرآن