بررسی رابطه علی میان رشد اقتصادی و هزینه آموزش در ایران در دوره 1350-1386

بیشتر اقتصاددانان بر این امر توافق دارند که آنچه در نهایت روند توسعه اقتصادی و اجتماعی یک کشور را تعیین می کند، سرمایه انسانی آن کشور است. به عقیده کوزنتس سرمایه گذاری در آموزش، منبع اصلی برای تشکیل سرمایه انسانی است که به توانمندی نیروی کار و پیشرفت دانش فنی می انجامد. در واقع هر اندازه جامعه مبالغ بیشتری را در آموزش سرمایه گذاری کند، فرصت های آموزشی بیشتری فراهم می شود و این خود منجر به توانایی های بیشتر، قدرت تولید بالاتر و درآمد افزون تر می شود. به همین منظور، در پژوهش حاضر به بررسی رابطه علی میان رشد اقتصادی و هزینه آموزش در ایران برای سال های 1350- 1386 پرداخته شده است. که هدف آن اثبات دو فرضیه می باشد: الف: رابطه علی بین رشد اقتصادی و هزینه آموزش، از هزینه آموزش به سمت رشد اقتصادی است. ب: رابطه علی بین رشد اقتصادی و هزینه آموزش، از رشد اقتصادی به سمت هزینه آموزش است. به این منظور ابتدا مروری بر ادبیات موضوع پژوهش خواهیم داشت و در ادامه به بیان نظریات رشد اقتصادی (مدل های رشد نئوکلاسیک، درون زا، ak، r&d و ...) خواهیم پرداخت. در ادامه به بررسی مطالعات پژوهشگرانی که در این زمینه تحقیق کرده اند اعم از داخلی و خارجی پرداخته شده است. سپس در بخش مطالعه روند متغیرهای مدل، ابتدا مروری خلاصه بر پیشینه آموزش در ایران از دوران باستان تا به امروز داشتیم و سپس روند تولید ناخالص داخلی را در دوره مورد نظر بررسی کردیم. در فصل چهارم، با استفاده از آزمون علیت گرنجری استاندارد به بررسی رابطه علیت بین این دو متغیر پرداختیم. نتایج آزمون حاکی از نبود رابطه علی دو طرفه بین رشد اقتصادی و رشد هزینه آموزش می باشد و رابطه علی تنها از سمت رشد تولید ناخالص داخلی به سمت رشد هزینه آموزش برقرار است و عکس آن وجود ندارد.